Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Cực Thanh kể những lời của Vô Cùng và Vô Vi cho Vô Thuỷ 1131 [25] nghe và hỏi:
- Vô Cùng không biết Đạo mà Vô Vi biết. Nhƣ vậy ai phải ai trái?
Vô Thuỷ đáp:
- Ngƣời nào không biết mới là sâu sắc, ngƣời nào biết thì nông cạn. Không biết là cảm đƣợc cái bề
trong, biết chỉ là thấy bề ngoài.
Cực Thanh gật đầu, than:
- Vậy không biết mới là biết, mà biết lại không biết. Ai biết đƣợc cái biết mà là không biết?
Vô Thuỷ bảo:
- Đạo không thể nghe đƣợc; cái gì nghe đƣợc thì không phải là Đạo. Đạo không thể thấy đƣợc; cái gì
thấy đƣợc thì không phải là Đạo. Đạo không thể đem ta giảng đƣợc; cái gì giảng đƣợc thì không phải
là Đạo. Ai biết đƣợc rằng cái gì sinh ra hình thể thì không có hình thể. Đạo, không thể dùng tên gọi
đƣợc.
Vô Thuỷ nói tiếp:
- Có ngƣời hỏi về Đạo mà mình trả lời tức là không biết Đạo. Nội cái việc hỏi về Đạo thì đủ tỏ rằng
chƣa nghe gì về Đạo. Đạo thì không thể đem ra hỏi đƣợc, mà hỏi thì không trả lời đƣợc. Đã không
thể hỏi mà còn hỏi thì câu hỏi đó rỗng không, đã không đáp đƣợc mà còn đáp thì lời đáp đó vô nghĩa.
Dùng lời vô nghĩa mà đáp một câu hỏi rỗng không, nhƣ vậy là ngoài thì không quan sát vũ trụ, trong
thì không biết nguồn gốc, tất không vƣợt đƣợc núi Côn Lôn 1132 [26] , mà mà ngao du ở cõi Thái
Hƣ.
9
