Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
Trọng Ni đáp:
- Biết đƣợc. Xƣa cũng nhƣ nay.
Nhiễm Cầu không hỏi thêm, lui ra. Hôm sau gặp Trọng Ni lại hỏi:
- Hôm qua con hỏi thầy có thể biết đƣợc khi chƣa có trời đất thì ra sao không. Thầy đáp: “Biết đƣợc.
Xƣa cũng nhƣ nay”. Lúc đó con hiểu rõ, bây giờ con lại mù mờ. Nhƣ vậy nghĩa làm sao, xin thầy
giảng cho con.
Trọng Ni đáp:
- Hôm qua anh hiểu rõ là dùng tinh thần 1137 [31] mà lĩnh hội đƣợc cái nghĩa rồi. Hôm nay anh mù
mờ là gì anh không dùng tinh thần mà dùng lí luận (hay hình tƣợng) để tìm hiểu. Không có cổ,
không có kim, không có thuỷ, không có chung. Trƣớc kia không có con cháu mà bây giờ có con cháu
đƣợc không?
Nhiễm Cầu không đáp, Trọng Ni nói thêm:
- Thôi, đừng hỏi nữa. Không phải cái sống sinh ra cái chết, không phải cái chết làm mất cái sống.
Sống và chết chẳng phải tuỳ thuộc vào một cái gì khác đấy ƣ? Vì sống và chết chỉ là một. Có vật gì
có trƣớc khi trời đất sinh ra không? Cái làm chủ tể vật đó không phải là vật. Vật nào sinh ra (vạn vật)
không phải là vật có trƣớc hết thảy, vì trƣớc đó còn có vật khác nữa, cứ nhƣ vậy tới vô cùng, cũng là
theo luật tự nhiên đó. 1138 [32]
12
Nhan Uyên hỏi Trọng Ni:
- Con đã có lần nghe thầy bảo: “Đừng đón cái gì cả, đừng đuổi cái gì cả”. Xin thầy giảng cho con
nghe.
