Trang Tử và Nam Hoa Kinh
Nguyễn Hiến Lê
Tạo Ebook:
Nguyễn Kim Vỹ
Nguồn truyện: vnthuquan.net
chép sai, cũng có thể một lần vua Nghiêu muốn đánh ba nƣớc Tông, Khoái và Tƣ Ngao, lần khác
muốn đánh hai nƣớc Tùng Chi và Tƣ Ngao.
- Bài 4 và 5 trùng ý nhau: Cả hai đều nhắc ta rằng hễ vô tài thì hƣởng hết tuổi trời. Bài 5 kém bài 4
do ngƣời sau bắt chƣớc Trang tử, viết rồi cho thêm vào. Rất có thể nhƣ vậy nhƣng vẫn chƣa đủ làm
chứng cứ đƣợc.
- Lí do này vững hơn: Trong bài 1, tác giả cho Khổng tử sáng suốt về Đạo, đặt vào miệng Khổng tử
những tƣ tƣởng của Trang, chẳng hạn: “Từ cái hƣ không của tâm thần mà phát ra ánh sáng; cái phúc
ở cả trong sự hƣ tĩnh của tâm thần”. - Bài 1. Thế mà trong bài 8, lại cho Khổng tử là ngƣời không
biết cái lẽ tiến lui. Nhƣ vậy là tƣ tƣởng mâu thuẫn.
Nhất là bài 8 này rất giống bài 5 trong chƣơng Vi tử sách Luận ngữ:
“Một người cuồng nước Sở đi ngang qua Khổng tử, hát:
Con phượng kia, con phượng kia,
Sao mà đức suy như vậy!
Việc đã lỡ rồi, không can gián người được nữa,
Nhưng việc sẽ tới, (nếu ngươi tỉnh ngộ) thì còn kịp đấy:
Thôi đi, thôi đi, đời nay làm chính trị là một việc nguy hiễm.
Khổng tử bèn xuống xe muốn nói chuyện với người cuồng đó, nhưng ông ta đã nhanh chân đi xa rồi,
Khổng tử không nói được gì cả”.
Bài 8 không có câu kết, còn hai bài hát cũng bắt đầu bằng hai câu nhƣ trong Luận ngữ, mà ý nghĩa
cũng vậy, tuy rƣờm hơn:
Con phượng kia, con phượng kia,
Sao mà đức suy như vậy?
Không thể biết trước được tương lai,
Không thể trở lui được về dĩ vãng.
Khi thiên hạ thịnh trị
Thì thánh nhân thực hiện sứ mệnh mình.
