lẫn kinh tế ở mọi khu vực xung quanh, và (do đó) cuối cùng sẽ nắm quyền
bá chủ.
Những nghi ngại của cả hai bên được củng cố thêm qua những đợt
diễn tập quân sự và các chương trình quốc phòng của nước kia. Ngay cả khi
chúng “bình thường” – nghĩa là, bao gồm các biện pháp một nước sẽ tiến
hành hợp lý khi bảo vệ lợi ích quốc gia như cách hiểu thông thường –
chúng cũng được diễn giải theo khía cạnh các kịch bản xấu nhất. Mỗi bên
đều có trách nhiệm phải cẩn thận không để những đợt triển khai quân sự và
hành vi đơn phương leo thang thành một cuộc chạy đua vũ trang.
Hai bên cần tiếp thu kinh nghiệm lịch sử trong thập kỷ trước Thế
chiến I, khi bầu không khí nghi ngại và đối đầu tiềm ẩn leo thang thành một
thảm họa. Các nhà lãnh đạo châu Âu bị mắc kẹt trong kế hoạch quân sự của
chính mình và bất lực trong việc tách biệt chiến thuật và chiến lược.
Hai vấn đề khác cũng đang góp phần làm gia tăng căng thẳng trong
quan hệ Trung-Mỹ. Trung Quốc bác bỏ đề xuất rằng trật tự quốc tế được
thúc đẩy dựa trên việc truyền bá nền dân chủ tự do, và cộng đồng quốc tế
có nghĩa vụ thực thi sự truyền bá này và nhất là dựa vào hành động quốc tế
để đạt được nhận thức (chung) về nhân quyền. Mỹ có thể có khả năng điều
chỉnh việc áp dụng các quan điểm của mình về nhân quyền liên quan đến
các ưu tiên chiến lược. Nhưng xét về khía cạnh lịch sử và niềm tin của
người dân, Mỹ không bao giờ có thể hoàn toàn từ bỏ những nguyên tắc này.
Về phía Trung Quốc, quan điểm thống trị của tầng lớp tinh hoa về vấn đề
này được Đặng Tiểu Bình nêu rõ:
Trên thực tế, chủ quyền quốc gia quan trọng hơn nhân quyền, nhưng
Nhóm G7 (hoặc G8) thường xuyên xâm phạm chủ quyền của những nước
nghèo, yếu thuộc Thế giới thứ Ba. Những thảo luận của họ về nhân quyền,
tự do, và dân chủ được đưa ra chỉ để bảo vệ lợi ích của các nước giàu
mạnh, những nước tận dụng sức mạnh của mình để trấn áp các nước yếu,
theo đuổi quyền bá chủ và thực hiện quyền lực chính trị.
Không thể có một thỏa hiệp chính thức giữa hai quan điểm này; và
trách nhiệm chính của các nhà lãnh đạo hai bên là giữ sao cho bất đồng này
không biến thành xung đột.
