Sau khi Bismarck bị ép phải từ chức vào năm 1890 (sau mâu thuẫn với
Kaiser Wilhelm II về phạm vi thẩm quyền của mình), hệ thống các liên
minh chồng chéo của ông chỉ được duy trì một cách yếu ớt. Leo von
Caprivi – Thủ tướng kế nhiệm – phàn nàn rằng trong khi Bismarck có thể
tung hứng năm quả bóng trên không cùng một lúc, thì ông cảm thấy khó
khăn ngay cả khi chỉ kiểm soát hai quả. Hiệp ước Tái đảm bảo với Nga
không được gia hạn vào năm 1891 với lý do nó có phần không tương thích
với liên minh với Áo, mà theo quan điểm của Bismarck, đây chính là tác
dụng của nó. Gần như không thể tránh khỏi, Pháp và Nga bắt đầu thăm dò
khả năng thành lập một liên minh. Những điều chỉnh lại như vậy đã xảy ra
nhiều lần trước đây trong sự thay đổi liên tục trật tự ở châu Âu. Điều mới
giờ đây là những gì thường xuyên diễn ra đã được thể chế hóa. Ngoại giao
đã mất đi khả năng rút lại những gì đã thực hiện, ngoại giao đã trở thành
một vấn đề sống còn chứ không phải là sự điều chỉnh dần dần. Bởi vì một
sự thay đổi liên minh có thể là một thảm họa quốc gia cho bên bị bỏ rơi,
mỗi đồng minh có thể giành được sự hỗ trợ từ đối tác của mình bất kể đối
tác đó tin vào điều gì, do đó dẫn đến sự leo thang của tất cả các cuộc khủng
hoảng và liên kết chúng với nhau. Ngoại giao trở thành một nỗ lực nhằm
thắt chặt liên kết nội bộ trong từng phe, dẫn đến việc kéo dài và củng cố tất
cả những nỗi bất bình.
Yếu tố linh hoạt cuối cùng đã bị mất khi Anh từ bỏ “sự biệt lập huy
hoàng” của mình và gia nhập Entente Cordiale (Đồng minh Hữu nghị) của
Pháp và Nga sau năm 1904. Nước này đã không thực hiện điều đó một cách
chính thức mà trên thực tế thông qua các cuộc đàm phán cấp chuyên viên,
tạo ra một nghĩa vụ đạo đức để chiến đấu bên cạnh các nước đối tác. Anh
đã gạt sang một bên chính sách lâu nay của mình là duy trì sự cân bằng –
một phần do chính sách ngoại giao của Đức mà trong một loạt các cuộc
khủng hoảng liên quan đến Morocco và Bosnia, Đức đã tìm cách phá vỡ
liên minh Pháp-Nga bằng cách lần lượt làm bẽ mặt từng thành viên của liên
minh này (với Pháp về Morocco vào các năm 1905 và 1911, với Nga về
Bosnia vào năm 1908). Bằng cách làm như vậy, Đức hy vọng gây ấn tượng
với các nước rằng đồng minh của họ không đáng tin cậy. Cuối cùng, các
