tới. Đổi lại sự nhượng bộ này, các tác giả và công ty xuất bản cho phép
Google tiếp tục kế hoạch số hóa mọi cuốn sách trên thế giới. Công ty cũng
“được quyền bán tại Mỹ hội phí tham gia Cơ sở dữ liệu đăng ký thể chế,
bán sách cá nhân, đặt quảng cáo trên các trang sách trực tuyến và thực hiện
các quyền sử dụng thương mại khác”.
[315]
Việc giải quyết lại đặt ra một cuộc tranh luận khác, thậm chí còn gay gắt
hơn. Các điều khoản dường như mang cho Google sự độc quyền phiên bản
số của hàng triệu cuốn sách được cho là “mồ côi” - những cuốn sách không
có chủ sở hữu hoặc không tìm thấy chủ sở hữu. Rất nhiều thư viện và
trường học lo ngại rằng không có sự cạnh tranh, Google sẽ tăng phí đăng ký
vào cơ sở dữ liệu sách ở bất kỳ mức nào mà công ty muốn. Trong một vụ
kiện, Hiệp hội thư viện Mỹ cảnh báo rằng công ty có thể “đặt phí đăng ký ở
mức tối đa hóa lợi nhuận, quá tầm của rất nhiều thư viện”.
[316]
Mỹ và Phòng bản quyền đều chỉ trích thương vụ này, cho rằng Google sẽ có
quá nhiều quyền lực trên thị trường sách số trong tương lai.
Các nhà phê bình khác cũng có mối lo ngại tương tự nhưng tổng quát hơn:
đó là quyền kiểm soát thương mại việc phân phối thông tin số tất yếu sẽ dẫn
tới hạn chế dòng chảy tri thức. Họ nghi ngờ động cơ của Google bất chấp
lời hùng biện của công ty. Robert Darnton, người giám sát hệ thống thư
viện bên cạnh công việc giảng dạy tại Harvard, viết: “Khi các doanh nghiệp
như Google nhìn vào thư viện, họ không chỉ nhìn thấy các ngôi đền tri thức.
Họ nhìn thấy các tài sản tiềm năng, hay cái gọi là “nội dung”, sẵn sàng để
khai thác”. Mặc dù Google “đang theo đuổi mục tiêu đáng khen ngợi” trong
“việc thúc đẩy khả năng tiếp cận thông tin”, Darton thừa nhận, nhưng trao
sự độc quyền “không phải đường tàu hỏa hay sắt thép mà là quyền tiếp cận
thông tin” cho một doanh nghiệp vì lợi nhuận là quá mạo hiểm. Ông đặt câu
hỏi: “Điều gì sẽ xảy ra khi các lãnh đạo hiện tại bán công ty hoặc nghỉ hưu?
Điều gì sẽ xảy ra khi Google đặt lợi nhuận lên trên quyền tiếp cận thông
tin?”.
[317]
Đến cuối năm 2009, thỏa thuận ban đầu bị bãi bỏ, Google và các
bên liên quan cố gắng tìm sự đồng thuận cho một phương án thay thế.
