làm xói mòn một thứ hiệu quả rất khác mà công nghệ sách mang tới cho
việc đọc - và cho trí óc của chúng ta. Bằng cách giải phóng chúng ta khỏi sự
vật lộn để giải mã văn bản, dạng văn bản trên giấy da hoặc giấy in khiến
chúng ta đọc sâu, tập trung sự chú ý và sức mạnh của bộ não để tìm hiểu ý
nghĩa. Với dạng văn bản trên màn hình, chúng ta vẫn có thể nhanh chóng
giải mã văn bản - chúng ta đọc nhanh hơn bao giờ hết - nhưng chúng ta
không còn hướng tới việc hiểu sâu sắc ý nghĩa của văn bản. Thay vào đó,
chúng ta vộivàng hướng tới một thông tin khác có liên quan, rồi tới một
thông tin khác nữa. Việc lần lượt khai thác “nội dung có liên quan” đã thay
thế việc chậm rãi khám phá ý nghĩa.
ĐÓ LÀ MỘT BUỔI SÁNG mùa hè ấm áp tại Concord, Massachusettes
năm 1844.Một tiểu thuyết gia đầy khát vọng tên là Nathaniel Hawthorne
đang ngồi trên một khu đất hoang nhỏ trong rừng, một nơi đặc biệt yên bình
được mọi người trong thị trấn biết đến với tên Sleepy Hollow (Thung lũng
buồn ngủ). Đang tập trung cao độ, ông chú ý tới mọi cảm giác thoáng qua,
tự biến mình thành một “nhãn cầu trong sáng”, theo như cách gọi tám năm
trước của Emerson, thủ lĩnh Phong trào Tiên nghiệm ở Concord. Sau này
ông ghi chú trong sổ tay của mình rằng đã nhìn thấy “ánh nắng le lói trong
bóng tối và bóng tối lấn át ánh nắng, mang tới tâm trạng dễ chịu, hòa lẫn vẻ
tươi vui và trầm ngâm suy nghĩ”. Ông cảm thấy một con gió nhẹ, “như
tiếng thở dài khẽ khàng nhất, nhưng với tiềm năng tinh thần lớn đến nỗi có
thể xâm nhập vào lớp đất sét bên ngoài bằng sự thanh tao, dịu mát và thở
theo tâm hồn đang run lên vì niềm vui nhẹ nhàng”, ông ngửi thấy trong gió
một chút “hương thơm của cây thông trắng”. Ông nghe thấy “nhịp đếm của
đồng hồ trong làng” và “xa xa là âm thanh của máy cắt cỏ” mặc dù “những
âm thanh lao động này, khi nghe từ một khoảng cách hợp lý, chỉ làm tăng
thêm sự tĩnh lặng cho người đang ngồi thư giãn, mơ màng một mình”.
Bỗng nhiên ảo tưởng của ông tan biến:
Nhưng hãy nghe kìa! Có tiếng còi của đầu máy - những tiếng thét dài và
