được cách gõ, ông có thể nhắm mắt mà vẫn gõ được, chỉ bằng các đầu ngón
tay. Những dòng chữ lại có thể chảy từ tâm trí ông sang trang giấy. Ông gắn
bó với sản phẩm của Malling-Hansen đến mức ông đã gõ lại một bài thơ ca
ngợi nó:
Chiếc máy như tôi: làm từ thép
Mà vẫn uốn theo những con đường
Cần nhiều kiên nhẫn và khéo léo
Và những ngón tay tinh tế để dùng.
Vào tháng Ba, một tờ báo ở Berlin đăng tin Nietzsche đang “khỏe hơn bao
giờ hết” và nhờ chiếc máy đánh chữ, ông “đã viết trở lại”.
Nhưng thiết bị đó còn có ảnh hưởng tinh vi hơn đối với tác phẩm của ông.
Một trong những người bạn thân nhất của Nietzsche, nhà văn kiêm nhà soạn
nhạc Heinrich Köselitz đã đề cập đến sự thay đổi trong văn phong của
ông.Văn của Nietzsche trở nên kín kẽ hơn, có vẻ giống điện báo hơn.Trong
lời văn có sức thuyết phục mạnh mẽ, như thể sức mạnh của cỗ máy - chất
“thép” của nó - đã được chuyển vào những từ ngữ nó in trên giấy bằng một
cách thức kỳ bí siêu nhiên nào đó. “Công cụ này có lẽ còn khiến anh thích
thú một cách diễn đạt mới”, Köselitz viết trong một lá thư, nhận xét về
chính các tác phẩm của mình rằng “tư duy âm nhạc và ngôn ngữ của tôi
thường phụ thuộc chất lượng bút và giấy”.
“Anh đúng đấy,” Nietzsche hồi âm. “Dụng cụ viết lách tham dự vào việc
hình thành ý nghĩ của chúng ta”.
[23]
TRONG KHI NIETZSCHE đang học cách dùng máy đánh chữ ở Genoa,
