cần có nhịp điệu, dễ nghe, và thông tin được đặt trong những cụm từ được
nhắc đi nhắc lại - cái chúng ta ngày nay gọi là lời sáo rỗng (clichés) - nhằm
hỗ trợ việc học thuộc. Như lời Plato, kiến thức được bao hàm trong “thơ ca”
và một tầng lớp học-giả-nhà-thơ chuyên biệt đã trở thành thứ công cụ biết
nói, thứ công nghệ tri thức bằng xương bằng thịt, để lưu trữ, tìm kiếm và
truyền tải thông tin. Luật lệ, hồ sơ, giao dịch, quyết định, truyền thuyết -
mọi thứ ngày nay được “ghi chép lại” - từng phải được “sáng tác theo các
thể thơ” và truyền bá bằng cách “hát hoặc tụng kinh lớn tiếng” trong văn
hóa truyền miệng, theo Havelock.
[92]
Thế giới truyền miệng của tổ tiên xa xưa của chúng ta có thể từng có chiều
sâu về cảm xúc và trực giác mà chúng ta không còn hiểu rõ. McLuhan tin
rằng những người ở thời chưa có chữ viết hẳn đã trải nghiệm sự “gắn bó
trần tục” với thế giới. Ông lập luận khi chúng ta học viết, chúng ta chịu một
“sự tách biệt đáng kể khỏi sự gắn bó tình cảm hoặc cảm xúc có được ở một
người hay một xã hội chưa có chữ viết”.
[93]
Tuy vậy, về mặt tri thức, văn
hóa truyền miệng của tổ tiên chúng ta nông cạn hơn hiện tại trên nhiều
phương diện. Chữ viết đã giải phóng kiến thức khỏi giới hạn của trí óc cá
nhân, và giải phóng ngôn ngữ khỏi cấu trúc vần điệu có quy tắc vốn cần cho
việc học thuộc và kể lại. Chữ viết đã mở ra những chân trời mới cho ý nghĩ
và cách diễn đạt. “Thành tựu của xã hội phương Tây là minh chứng rõ ràng
cho giá trị to lớn của chữ viết”, McLuhan nhận định.
[94]
Trong nghiên cứu nổi tiếng năm 1982 có tên Orality and Literacy (Văn
miệng và văn viết), ông cũng thể hiện quan điểm tương tự. Ông nhận định:
“Văn hóa truyền miệng tạo ra những tác phẩm hay và có ảnh hưởng lớn về
giá trị con người và nghệ thuật, những thứ không còn có thể xuất hiện khi
chữ viết đã chiếm lĩnh tâm hồn”. Nhưng chữ viết “tuyệt đối cần thiết cho sự
phát triển không chỉ của khoa học mà còn của lịch sử, triết học, hiểu biết về
văn học và nghệ thuật, và cần thiết để giải thích bản thân ngôn ngữ (bao
gồm cả ngôn ngữ nói)”.
[95]
Khả năng viết là “thực sự vô giá và thực sự thiết
