Mặc dù đang trong tình trạng tháng nào cũng lỗ, song cửa hàng vẫn chưa
ngoặt hoàn toàn ra khỏi khả năng sinh lời. Vậy lúc này, bức tranh tiền mặt của cửa
hàng trông sẽ ra sao? Hẳn nhiên, vì là một nhà bán lẻ nên cửa hàng có thể thu tiền
mặt ngay sau mỗi giao dịch bán hàng. Và chúng ta sẽ giả định rằng Fine Cigar có
thể đàm phán được những điều khoản có lợi với các nhà cung cấp, thanh toán cho
họ trong vòng 60 ngày.
Tháng Một, cửa hàng khởi sự với 10.000 đô-la và có thêm 50.000 đô-la doanh
thu tiền mặt. Cửa hàng chưa phải trả bất kỳ khoản giá vốn hàng bán nào, vì
vậy khoản tiền mặt đi ra duy nhất là khoản 30.000 đô-la chi phí hoạt động. Số
dư tài khoản cuối tháng: 30.000 đô-la.
Tháng Hai, cửa hàng có thêm 75.000 đô-la doanh thu tiền mặt, và vẫn chưa
phải trả bất kỳ khoản giá vốn hàng bán nào. Vì vậy, số tiền mặt thực có trong
tháng của cửa hàng sau khi trừ đi 30.000 đô-la chi phí hoạt động là 45.000 đô-
la. Số dư tiền mặt của tháng này là 75.000 đô-la!
Tháng Ba, cửa hàng có thêm 95.000 đô-la doanh thu tiền mặt, và phải thanh
toán tiền hàng đã mua trong tháng Một (35.000 đô-la) và chi phí hoạt động
của tháng Ba (30.000 đô-la). Số tiền mặt đi vào thực tế của tháng này là
30.000 đô-la và số dư lúc này là 105.000 đô-la.
Chính vì điều này, các doanh nghiệp tiền mặt – như các nhà bán lẻ, nhà hàng,
v.v… − có thể có một bức tranh tình hình hoạt động trông khả quan. Trong trường
hợp này, số dư tài khoản của Fine Cigar tăng lên mỗi tháng dù cửa hàng không sinh
lời. Tình trạng này sẽ không gây vấn đề gì trong một thời gian, và sẽ tiếp tục ổn
miễn là cửa hàng kiểm soát được chi phí để có thể bắt đầu có lợi nhuận. Tuy nhiên,
người chủ cửa hàng phải hết sức cẩn trọng: Nếu bị ru ngủ với ý nghĩ rằng mình
đang làm ăn tốt và có thể tăng chi phí hoạt động, anh ta có khả năng sẽ tiếp tục rơi
vào tình trạng không lợi nhuận. Nếu không thể thu về lợi nhuận, cuối cùng sẽ đến
lúc anh ta cạn kiệt tiền mặt.
Trong đời thực cũng có những doanh nghiệp như Fine Cigar. Mọi doanh
nghiệp tiền mặt, từ những cửa hàng nhỏ trên Phố Lớn đến những gã khổng lồ như
Amazon.com và Dell, đều được hưởng sự xa xỉ là cầm tiền của khách hàng trước
khi phải thanh toán giá vốn hàng bán và chi phí hoạt động. Doanh nghiệp hưởng lợi
từ “phao nổi” này – và nếu hoạt động kinh doanh phát triển, chiếc phao đó càng
phình to. Nhưng cuối cùng doanh nghiệp vẫn phải đạt được khả năng sinh lời theo
