20. CÁC TỶ LỆ LỢI NHUẬN
(Hầu hết) cao hơn thì tốt hơn
Các tỷ lệ lợi nhuận giúp bạn đánh giá khả năng làm ra lợi nhuận của doanh
nghiệp. Có hàng chục tỷ lệ như vậy, đây chính là điều khiến các chuyên gia tài
chính lúc nào cũng phải tất bật. Tuy nhiên, trong cuốn sách này, chúng ta sẽ chỉ tập
trung vào năm tỷ lệ. Chúng thật sự là những tỷ lệ đáng xem xét nhất mà hầu hết các
nhà quản lý cần hiểu và sử dụng. Tỷ lệ lợi nhuận là nhóm tỷ lệ phổ biến nhất trong
các tỷ lệ. Nếu bạn hiểu chúng, bạn sẽ có một khởi đầu thuận lợi để bắt tay vào phân
tích báo cáo tài chính.
Tuy nhiên, trước khi lao vào chủ đề này, hãy nhớ những khía cạnh đầy tính
nghệ thuật của yếu tố mà chúng ta đang xem xét. Lợi nhuận là thước đo khả năng
tạo doanh thu và kiểm soát chi phí của doanh nghiệp. Không một con số nào trong
đó là hoàn toàn khách quan. Doanh thu chịu sự chi phối của các quy tắc về thời
điểm ghi nhận doanh thu. Chi phí thường được ước tính, nếu không muốn nói là
ước đoán. Và cả hai tập số này luôn lồng vào trong các giả định. Vì vậy, lợi nhuận
được ghi nhận trên báo cáo kết quả kinh doanh là sản phẩm của nghệ thuật tài
chính, và bất kỳ tỷ lệ nào được tính toán dựa trên những con số này cũng tự nó
phản ánh tất cả những ước tính và giả định đó. Chúng tôi không định gạt bỏ tất cả –
các tỷ lệ này vẫn hữu dụng, mà chỉ muốn nhắn nhủ bạn, hãy luôn khắc cốt ghi tâm
rằng các ước tính và giả định luôn thay đổi.
Bây giờ, chúng ta hãy cùng tìm hiểu 5 tỷ lệ lợi nhuận mà chúng tôi đã hứa.
TỶ LỆ LỢI NHUẬN GỘP
Bạn có nhớ, lợi nhuận gộp là kết quả thu được khi lấy doanh thu trừ đi giá vốn
hàng bán? Tỷ suất lợi nhuận gộp (gross profit margin percentage), hay thường được
gọi là tỷ lệ lợi nhuận gộp (gross margin), đơn giản là kết quả thu được khi chia lợi
nhuận gộp cho doanh thu, và thể hiện dưới dạng phần trăm. Hãy nhìn vào bản báo
cáo kết quả kinh doanh mẫu ở phần phụ lục, chúng tôi sẽ sử dụng bản báo cáo đó
để tính toàn bộ các tỷ lệ ở đây. Trong trường hợp này, phép tính có dạng như sau:
Tỷ lệ lợi nhuận gộp
=
Lợi
nhuận
gộp
=
1.933
=
22,2%
Doanh thu
8.689
