đang tăng dần theo thời gian − thường là dấu hiệu tốt − hay đang giảm dần? Nếu
vốn chủ sở hữu tăng, thì nguyên nhân là vì doanh nghiệp đang huy động vốn, hay là
vì doanh nghiệp đã tự làm ra tiền?
Nói tóm lại, bảng cân đối kế toán (hay còn gọi là bảng cân đối thu chi) thể
hiện sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp. Tất cả các báo cáo đều hỗ trợ việc ra
quyết định, nhưng bảng cân đối kế toán − giống như bảng điểm bình quân tích lũy
của doanh nghiệp − có lẽ là loại báo cáo quan trọng nhất.
HỘP CÔNG CỤ
“NHÂN VIÊN LÀ TÀI SẢN GIÁ TRỊ NHẤT CỦA CHÚNG TA” (CÓ
ĐÚNG VẬY KHÔNG?)
Bạn nghe các CEO nói điều này suốt: “Con người là tài sản giá trị nhất của
chúng tôi”. Nhưng bạn cũng thấy một số CEO hành xử như thể các nhân viên
không phải là tài sản. Bạn có tưởng tượng ra một doanh nghiệp giảm biên chế hoặc
sa thải món tài sản nào khác − đơn giản là tống thứ đó ra đường với hi vọng rằng
nó sẽ tự biết bỏ đi – không? Khi các CEO bảo rằng họ phải cắt giảm chi phí, thì
thường ý của họ là họ sẽ cắt giảm nhân sự.
Làm thế nào để dung hòa hai quan điểm này? Ai cũng phải thừa nhận rằng,
nhân viên là tài sản. Kiến thức và công việc của họ mang lại giá trị cho doanh
nghiệp. Khi một doanh nghiệp mua lại một doanh nghiệp khác, giá trị của nhân
viên được nhìn nhận như một phần của lợi thế thương mại.
Dù vậy, mặt khác, giá trị của nhân viên lại không được thể hiện trên bảng cân
đối. Bởi hai lý do:
Ngoài hình thức mua lại, không ai biết rõ cách định giá nhân viên. Giá trị của
kiến thức là bao nhiêu? Không có một kế toán viên nào muốn giải quyết dứt
điểm vấn đề đó. Và Ủy ban Quy chuẩn Tài chính Kế toán cũng không có ý
định đảm nhận nhiệm vụ này bằng một sự thay đổi trong GAAP.
Nói cho cùng thì các doanh nghiệp không sở hữu nhân viên. Thế nên ta không
thể xem họ như là tài sản theo thuật ngữ kế toán.
Quả thật, các nhân viên có gây ra chi phí: tiền lương, dưới hình thức này hay
hình thức khác, thường là một trong những khoản lớn nhất trên báo cáo kết quả
