thống mới có lẽ không phải là ý hay. Có lẽ họ sẽ cần tung ra cổ phiếu mới để
gia tăng khoản đầu tư vốn chủ sở hữu. Đưa ra các quyết định huy động lượng
vốn cần thiết để vận hành doanh nghiệp là công việc của giám đốc tài chính và
thủ quỹ, chứ không phải của giám đốc công nghệ thông tin. Nhưng sự thông
hiểu về tình hình tiền mặt và nợ của công ty sẽ giúp vị giám đốc này có thêm
thông tin để ra quyết định khi nào nên mua thiết bị mới.
Nói tóm lại, bất kỳ nhà quản lý nào cũng có thể muốn lùi lại một bước, ngay
bây giờ và sau này nữa, để xem xét bức tranh tổng thể. Hãy xem xét không chỉ
khoản mục báo cáo mà ta đang chú ý đến trên kết quả kinh doanh, chúng ta cần
xem xét cả bảng cân đối kế toán (cũng như báo cáo lưu chuyển tiền tệ – loại báo
cáo tài chính mà chúng ta sẽ sớm nghiên cứu). Khi làm vậy, suy nghĩ của bạn, công
việc và quyết định của bạn sẽ trở nên “sâu sắc hơn” − tức là chúng sẽ cân nhắc đến
nhiều khía cạnh hơn, và bạn có thể trao đổi về tác động đó ở tầng sâu hơn. Mặt
khác, hãy tưởng tượng bạn đang nói chuyện với giám đốc tài chính về tác động của
lợi nhuận lên vốn chủ sở hữu: có lẽ ông ta sẽ rất ấn tượng (thậm chí là sốc) đấy.
ĐÁNH GIÁ SỨC KHỎE CỦA DOANH NGHIỆP
Hãy nhớ, ngay ở đầu phần này chúng tôi đã nói rằng những nhà đầu tư khôn
ngoan thường nghiền ngẫm bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp trước tiên. Lý
do vì, bảng cân đối kế toán giải đáp rất nhiều câu hỏi − những câu kiểu như sau:
Doanh nghiệp có khả năng thanh toán không? Hay nói cách khác, tài sản của
doanh nghiệp có lớn hơn nợ phải trả, để vốn chủ sở hữu có thể dương không?
Doanh nghiệp có khả năng thanh toán hóa đơn không? Các số liệu quan trọng
ở đây là tài sản ngắn hạn, đặc biệt là tiền mặt, so với nợ ngắn hạn. Chúng ta sẽ
bàn thêm điều này ở Phần V, phần về các tỷ lệ.
Vốn chủ sở hữu có tăng theo thời gian không? Một so sánh giữa các bảng cân
đối cùng kỳ sẽ cho thấy liệu doanh nghiệp có đang đi đúng hướng không.
Đây tất nhiên là những câu hỏi đơn giản và cơ bản. Nhưng các nhà đầu tư có
thể biết thêm nhiều điều nữa khi nghiên cứu tỉ mỉ bảng cân đối kế toán và các chú
thích đi kèm, cũng như khi đối chiếu bảng cân đối kế toán với các báo cáo khác.
Lợi thế thương mại có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với dòng “tổng tài sản”
của doanh nghiệp? Những giả định nào đã được dùng để tính khấu hao, và mức
khấu hao đó quan trọng ra sao? (Hãy nhớ lại trường hợp WMI). Dòng “tiền mặt”
