TRIẾT HỌC - Trang 14

(Nền Cộng hòa) và Laws (Những Luật lệ), cả hai dành cho việc nghiên cứu
thể chế chính trị lí tưởng). Như thế có rất nhiều điều của Plato để đọc, và đa
số chúng khá dễ kiếm, qua những ấn bản dịch không đắt lắm. Xét về mức độ
khó hoặc dễ đọc, thì khoảng cách từ dễ đến khó là rất rộng. Ở một đầu, là
một số tập đối thoại ở mức độ giống như tập đối thoại mà chúng ta sẽ sớm
xem xét kĩ dưới đây. Ở đầu kia là những tác phẩm như The Sophist (Nhà
Ngụy biện), đôi khi khiến những độc giả dày dạn kinh nghiệm cũng phải suy
nghĩ nát óc và đờ đẫn cả người.

Một đặc trưng hầu như gắn liền với những đối thoại của Plato là sự

hiện diện của Socrates, thường là, tuy không phải lúc nào cũng vậy, người
dẫn dắt cuộc đối thoại. Vì tập đối thoại có tên tựa là Crito không chỉ được
dẫn dắt bởi Socrates mà còn liên quan đến điều mà cá nhân ông nên làm
trong một tình thế khó xử mà ở đó ông phát hiện ra chính con người mình,
nên chúng ta cần biết đôi chút về ông và về việc như thế nào mà ông rơi vào
tình huống như được mô tả khi mở ra cuộc đối thoại - cụ thể là ông ở trong
nhà tù thành phố Athens chờ đợi bị người ta đem ra hành hình.

Socrates sống vào khoảng từ năm 469 tới 399 TCN. Rõ ràng ông là một

nhân vật có sức mê hoặc quần chúng, với một phong cách sống có phần kì
dị. Chấp nhận sự nghèo khó mà lối sống đó mang lại, ông dường như bỏ hết
thì giờ vào những tranh luận không được trả thù lao với bất kì ai muốn nhập
cuộc với ông, gồm nhiều người trẻ tuổi ở Athens, thường là khá giả, do vậy
khá nhàn rỗi. Trong số đó có Plato, người mà sự mến mộ Socrates đã là
động cơ thúc đẩy sự nghiệp cùng việc viết lách mà nó sẽ giúp cả hai trở
thành bất tử.

Không phải mọi chứng cứ của chúng ta về tư duy của Socrates đều đến

với chúng ta thông qua Plato, nhưng phần lớn trong số đó thì đúng là như
vậy, thế nên không dễ để phân biệt rạch ròi những quan điểm của họ. Ít có
nghi ngờ rằng Plato đôi khi cố gắng mô tả nhân vật lịch sử Socrates; ít có
nghi ngờ rằng đôi khi ông dùng nhân vật Socrates như một phương thức văn
học để truyền đạt triết lí của chính ông. Phải vạch đường ranh giới ở đâu, là
điều không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhưng dường như các học giả nói

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.