4
Tôi là gì?
Một tu sĩ Phật giáo ít được biết đến bàn về cái tôi: Chiếc xe ngựa
hai bánh của vua Milinda
M
ột điều nói chung là đúng về triết học Ấn Độ, là chúng ta không biết
nhiều về dân tộc đã viết ra nền triết học đó. Nếu chúng ta biết được tên tuổi
họ, vùng đất mà họ sinh sống, và niên đại của họ trong khoảng năm mươi
năm, thì kể như chúng ta đã có thành tựu về mặt học thuật. Nhưng trong
trường hợp tập Milindapañha, Questions of King Milinda (Những câu hỏi
của Vua Milinda), không có ‘thành tựu’ nào như vậy được thực hiện - hầu
như chúng ta không biết gì về nó. Trong tập sách này, một tu sĩ Phật giáo,
Nagasena, tranh luận với vị vua một vùng và trả lời những câu hỏi của nhà
vua. Có lẽ Nagasena là một nhân vật có thực và đã trở thành huyền thoại;
còn vua Milinda thường được cho là Menander, một trong những nhà cai trị
Hi Lạp ở tây bắc Ấn Độ, đã thoát khỏi những cuộc chinh phục của Đại đế
Alexander. Ngay cả điều đó cũng chỉ là suy đoán - thôi, chúng ta hãy đi
thẳng vào văn bản.
Chỉ mới đọc vài dòng chúng ta đã bị sốc. Như chúng ta đã thấy, tập
Crito của Plato được hình thành bằng hầu hết những yếu tố mà đa số người
đọc đều thấy là hoàn toàn quen thuộc. Luận cứ của Hume trong Of Miracles
khởi đầu từ những quan sát thông thường trong cuộc sống thường nhật về lời
kể cộng thêm một định nghĩa không gây kinh ngạc về phép mầu, và rồi đi
tới một kết luận đáng lưu ý bằng cách cho thấy đó là một hệ quả không thể
