Và khế ước là gì? Trong những trường hợp nào, một cách thích đáng cá
nhân có thể xem khế ước là không còn hiệu lực? Theo lí thuyết nổi tiếng về
khế ước của Thomas Hobbes (1588-1679), mà chúng ta sẽ trở lại ở Chương
8, thì lợi ích duy nhất mà cá nhân kí khế ước có thể đòi hỏi một cách chính
đáng là bảo toàn cuộc sống của mình: người có quyền lực tối cao sẽ chấm
dứt tình trạng giết người cướp của vô luật pháp ở tình trạng tiền khế ước, và
tổ chức phòng vệ chống lại sự tấn công từ bên ngoài. Nếu điều đó thất bại,
thì không thể biết được điều gì sẽ xảy ra; còn ngược lại, là sự tuân thủ hoàn
toàn.
Epicurus đã phát biểu điều có liên quan tới vấn đề nêu trên: ‘Người nào
biết cách tốt nhất đề đương đầu với nỗi sợ những kẻ thù bên ngoài sẽ liên
kết được mọi người thành một gia đình.’ Ngay cả Hobbes cũng thừa nhận
những gia đình có được sự miễn trừ tự nhiên nào đó khỏi cuộc chiến của tất
cả nhằm chống lại tất cả. Vào những thời buổi nhiễu nhương, những gia
đình là những nhóm rất có thể kết hợp được với nhau, và là mô hình tốt nhất
cho sự hợp tác và lòng trung thành (Một số người đọc có thể cho là ý tưởng
này đã lỗi thời - nhưng có lẽ sở dĩ vậy vì là ở những nơi và những thời mà
cuộc sống là khá dễ dàng). Trong phương thức của Plato để có được một nhà
nước lí tưởng (The Republic), trên thực tế ông đã loại trừ gia đình - không
có gì để nghi ngờ, ông đã thấy khá nhiều những mưu đồ và việc làm bại hoại
do việc lấy gia đình làm trung tâm. Một số lớn những đơn vị cố kết chặt chẽ
hẳn là gây nguy hại cho quyền lực của Nhà nước và khả năng gìn giữ hòa
bình của nó. Nếu cần phải có gia đình, thì tốt nhất là chỉ nên có một gia đình
- như nhận định của Epicurus ám chỉ - và Nhà nước cần được xem như cha
mẹ của mọi người (hãy nhớ lại đoạn 50e và các trang tiếp theo của tập
Crito).
Chứng cứ và tính hợp lí
Tính hợp lí là điều bạn có được nếu bạn có khả năng suy luận: căn cứ
vào một số sự thật, triển khai được điều gì khác rất có thể là đúng nếu những
căn cứ trước đó là đúng; cũng có thể thêm rằng điều đó là rất có thể đúng
theo cách nào (dù rằng bạn cần tỏ ra hợp lí hơn nữa để nói thêm như trên).
