giai cấp thống trị tự tách biệt ra và gia nhập vào giai cấp cách mạng, một bộ phận
giới quý tộc chuyển thành giai cấp tư sản, thì nay một bộ phận giai cấp tư sản
chuyển thành giai cấp vô sản, và đặc biệt là một bộ phận các nhà lý thuyết giai
cấp tư sản, những người tự mình nhận thức thấu đáo toàn bộ phong trào lịch sử về
mặt lý thuyết.
Trong tất cả các giai cấp ngày nay công khai đối mặt với giai cấp tư sản, chỉ mình
giai cấp vô sản thực sự là giai cấp cách mạng. Các giai cấp khác suy tàn và cuối
cùng biến mất mặc dù có nền công nghiệp hiện đại; giai cấp vô sản là sản phẩm
đặc biệt và tất yếu của nó.
Giai cấp trung lưu thấp hơn, người sản xuất nhỏ, chủ hiệu, thợ thủ công, nông
dân, tất cả những người này đấu tranh chống giai cấp tư sản, để cứu sự sống của
họ khỏi bị tiêu diệt như các phần nhỏ của giai cấp trung lưu. Do vậy, họ không
phải là cách mạng mà là bảo thủ. Hơn thế nữa, họ còn là phần tử phản động, vì họ
cố gắng lăn ngược bánh xe lịch sử. Nếu tình cờ họ là cách mạng, chỉ vì họ nhìn
thấy sự biến chuyển thành giai cấp vô sản sắp xảy đến; do đó họ bảo vệ không
phải cái hiện tại của họ nhưng là các lợi ích tương lai của họ; họ từ bỏ quan điểm
của riêng họ để đi theo quan điểm của giai cấp vô sản.
"Giai cấp nguy hiểm", lớp cặn bã xã hội (vô sản lưu manh/ Lumpen-proletariat)
nhóm người vô lại bị xếp vào tầng lớp thấp nhất của xã hội cũ, đó đây, có thể bị
cuốn vào cuộc cách mạng vô sản; tuy nhiên các điều kiện sống của họ chuẩn bị
nhiều hơn cho phần công cụ bị hối lộ của mưu đồ phản động.
Hoàn cảnh xã hội của xã hội cũ không còn tồn tại đối với giai cấp vô sản nữa.
Người vô sản không có tài sản; mối quan hệ của họ với vợ và con cái không còn
có bất kỳ điều gì chung với các mối quan hệ gia đình của giai cấp tư sản; lao
động công nghiệp hiện đại, sự bị khuất phục hiện đại vào tư bản, ở Anh cũng
giống như ở Pháp, ở Mỹ cũng như ở Đức, đã tước mất của họ mọi dấu vết đặc
tính dân tộc. Luật pháp, đạo lý, tôn giáo, đối với họ là quá nhiều định kiến của
giai cấp tư sản, giống như phía sau chúng ẩn núp quá nhiều lợi ích của giai cấp tư
sản.
