Nhất thể và phức thể
(L’Un et les Multiples)
Đối thoại PARMÉNIDE
Bởi vì hai đối thoại Cộng hoà và Parménide được biên soạn đồng thời nên ta
không có gì phải ngạc nhiên khi thấy lại trong đối thoại sau biểu tượng của đường
thẳng cắt thành bốn đoạn.
Quyển Parménide rất khó đọc: từ xưa đến giờ, đây vẫn là một tác phẩm bí hiểm.
Phê bình hiện đại thấy ở đó khi thì là một cuộc thao luyện trí tuệ thuần tuý, tập
hợp những lập luận theo phong cách Mégare, khi thì là một cỗ máy chiến tranh
kiểu hoài nghi chủ nghĩa, trưng bày những khó khăn mà lý thuyết tham thông
giữa Nhất thể với Phức thể gặp phải (V.Brochard), khi thì là sự diễn tả một cuộc
khủng hoảng của lý thuyết những ý niệm (P.M.Schuhl). Như thế là quên đi cách
đọc mà những người theo Tân thuyết Platon đề nghị, như Plotin trong bộ
Ennéades và Proclus trong Bình luận về Parménide.
Đối với những người theo Tân thuyết Platon, thì Parménide là bản văn qua đó
Platon trao cho công chúng cốt tuỷ của nền thần học của ông. Và đối với chúng
tôi, rõ ràng ý nghĩa của đối thoại này nên tìm trong quy chiếu về vũ trụ của Cộng
hoà và từ đó trong những Đàm đạo (Entretiens) bất thành văn về điều Thiện.
Đó là ý nghĩa lời nói đầu của Parménide, nó không phải là một đối thoại bình
thường , nhưng là câu chuyện về một câu chuyện của một đối thoại đầu tiên bằng
hình ảnh cho quảng đại quần chúng. Điều đó muốn nói rằng Nhất thể là đối
tượng:
d) Một cuộc đàm đạo giữa Parménide, Zénon, và Socrate.
c) Mà Pythodore, một người bạn của Zénon kể lại.
b) Cho Antiphon, một người thích ngựa
