(Khoảng 544 - 450 trước công nguyên)
Sinh ra ở Grande Grèce (miền Nam Ý và đảo Sicile do người Hy Lạp thực dân
hoá từ thế kỷ thứ sáu trước Công Nguyên)
Parménide là đại diện lỗi lạc nhất của trường phái Élée. Những đoạn trong bài
triết thi Về thiên nhiên của ông đã không ngừng, từ Thượng cổ, gây nên sự
ngưỡng mộ sâu sắc của những nhà bình luận: Platon, Aristote, Plotin, Simplicius
từ xưa cho đến Heidegger thời nay.
Nhưng ông muốn diễn đạt gì qua bài thơ triết lý này? - qua ảnh hưởng của
Xénophane, ông quan niệm Nhất thể là hữu thể vật chất. Qua lời dạy của
Ameinias, một môn đồ của Pythagore, ông viện đến những cặp đối lập (des
couples d’opposés) để giải thích các hiện tượng thiên nhiên.
Và nhất là ưu tiên dành cho cái hiện hữu (il est) và trí tuệ lãnh hội hữu thể như là
cái tương đồng (le semblable) của nó (bởi vì cái tương đồng thì được nhận biết
bởi cái tương đồng), điều đó có đem lại hậu quả làm giảm giá cái khả giác (le
sensible) hay không? Và cả cảm giác và dư luận là những thứ tương đồng với khả
giác? Đó là vấn đề mà Parménide để lại cho triết học - và cho hậu thế.
VỀ THIÊN NHIÊN (De la Nature)
Hữu thể và Vô thể (L’être et le non_ être)
Song song với Xénophane người lập ra nền thần học tiêu cực (la théologie
négative), Parménide khai môn nền hữu thể luận tích cực (l’ontologie positive).
Hữu thể, cái được suy tư, đối lập triệt để với vô thể. Về chuyện này ông tuyên bố:
"cái gì có thể được suy tư và được nói ra thì hiện hữu. Bởi vì Hữu thể thực sự
hiện hữu, nhưng hư vô thì không hiện hữu".
Nhưng giờ đây chỉ còn mỗi con đường
Khả dĩ tư nghị (1): con đường hữu thể hiện tồn (a)
Trên con đường này có rất nhiều tiêu điểm
