Tri
ết-lý Đại-Đồng
41
cá nhơn hay là trọn xã hội nào cũng vì sanh hoạt khó khăn
mà quên h
ẳn tinh thần vi chủ.
H
ại thay! Cơ quan của đời hiện hữu lại do nơi
quy
ền năng vật dục mà thành hình, đến đỗi trừ tinh thần
ra thì trí th
ức con người cũng lậm nhiễm lấy quyền duy
v
ật, đạo đức tinh thần xem ra càng ngày càng mòn-mỏi.
N
ếu chúng ta thấy cơ quan hành động của các Tôn-giáo
còn m
ảy-may duy trì lại có đặng là nhờ khuôn viên tập tục
ch
ớ chẳng phải nơi tâm lý chuẩn-thằng.
Qua tr
ận sát khí Âu-Châu, những bậc ưu thế mẫn
th
ời để tâm nghiên cứu nguyên thủy sự bất hòa của toàn
c
ầu do đâu mà sản xuất thì đã thấy đặng hiển nhiên rằng:
T
ại dân quá khiếm phần đạo-đức, những Tôn-giáo đương
th
ời hoặc là bị buộc ràng vào tôn-chỉ hẹp hòi, hay là bị
tri
ết-lý oai-nghiêm mà làm cho phân chia tâm lý, nên
không th
ể dung hòa làm môi giới cho Đại-đồng thiên hạ.
Thuy
ết giao tình các Tôn-giáo là thuyết trọng-yếu của nhà
hi
ền triết Á-Âu buổi nầy.
Ôi ! H
ạng trí thức nhơn sanh ấy, khi xem đặng con
đường nguy hiểm của văn minh duy vật dong ruổi thẳng
t
ới chừng nào thì lại càng âu lo khủng khiếp cho tương lai
nhơn loại buổi sau kia chừng nấy.
Ð
ời chẳng khác nào như chiếc thuyền chịu sóng gió
ba đào lênh-đênh khổ hải. Những khách giang hồ của tạo
công ai l
ại chẳng phập -phồng rơi châu đổ ngọc. Trong
cơn khổ não tâm hồn ngẫu nhiên lại gặp cứu tinh giải nạn
là Ð
ại Ðạo Tam-Kỳ Phổ Ðộ của Thượng-Ðế chấn hưng
Tôn-giáo.
Người đến đặng nhìn nhận các Ðạo là phương
giáo-hóa c
ủa Người và dung hợp các triết-lý của đời dưới
phép lương tâm làm chủ. Dầu ai để chút tâm nghiên cứu
