trong phú quý, thích kiêu xa dâm dật gây nên. Các khanh lấy đó mà
làm gương, nên cân nhắc suy ngẫm. Tuyển chọn nhân tài làm thầy của
các khanh, phải chấp nhận họ thẳng thắn khuyên bảo, không được độc
đoán chuyên quyền. Trẫm nghe nói dùng đức hạnh làm cho trăm họ
quy phục, quả thực không phải là cách nói suông. Gần đây trẫm từng
mơ thấy một người tự xưng là Ngu Thuấn, trẫm bất giác kính phục, lẽ
nào không phải vì ngưỡng mộ đức hạnh của ông ấy? Nếu mơ thấy
Kiệt, Trụ thì nhất định sẽ giết họ. Kiệt, Trụ tuy là thiên tử, nhưng nay
nếu gọi người khác là Kiệt, Trụ thì ai nấy nhất định sẽ cả giận. Nhan
Hồi, Mẫn Tử Khiên, Quách Lâm Tông, Hoàng Thúc Độ tuy là người
dân bình thường, nhưng nay nếu nói đến bốn người hiền này thì ai nấy
đều vui mừng. Từ đó thấy rằng việc gây dựng bản thân của con người,
cái đáng quý chỉ là ở đức hạnh, việc gì phải nói đến vinh hoa phú quý.
Các khanh tước vị được liệt vào hàng phiên vương, trong nhà được
hưởng thực ấp, lại biết tu dưỡng đức hạnh thì lẽ nào không hoàn mĩ?
Huống hồ quân tử và tiểu nhân vốn không phải là cố định bất biến,
làm việc tốt thì thành quân tử, làm việc xấu thì thành tiểu nhân, cần
phải tự khắc chế dục vọng, phấn chấn tinh thần, ngày ngày làm việc
tốt, không được phóng túng dục vọng và tình cảm, khiến cho mình bị
trừng phạt.
✽✽✽
Năm Trinh Quán thứ mười, Thái Tông nói với Phòng Huyền
Linh:
− Trẫm luôn quan sát các bậc đế vương dẹp yên loạn thế gây
dựng đế nghiệp ngày xưa, sống trong dân gian, hiểu hết dân tình, rất ít
bị bại vong, đến đời vua kế nghiệp, sinh ra trong phú quý, không hiểu
được nỗi khổ của dân gian, nên thường bị tru diệt. Trẫm từ nhỏ trải
qua muôn vàn gian nan, hoàn toàn hiểu được sự việc trong thiên hạ mà
còn lo có chỗ chưa suy xét chu toàn.
