liên miên mùa thu mới bắt đầu, hoàng cung thấp trũng ẩm ướt, xin bệ
hạ cho xây một tòa lầu các để ở.
Thái Tông nói:
− Trẫm mắc bệnh khí lực suy nhược, đâu thích hợp ở chỗ thấp
trũng ẩm ướt? Nhưng nếu đồng ý với thỉnh cầu của khanh thì lãng phí
nhiều lắm. Ngày trước Hán Văn Đế chuẩn bị xây lộ đài, vì tiếc chi phí
bằng tài sản của dân nên không xây nữa. Trẫm đức hạnh không bằng
Hán Văn Đế mà tài vật hao phí lại nhiều hơn ông ấy, lẽ nào xứng đáng
là đức hạnh của quân vương, với tư cách là cha mẹ trăm họ hay sao?
Công khanh nhiều lần dâng tấu thỉnh cầu, Thái Tông đều không
chấp thuận.
✽✽✽
Năm Trinh Quán thứ tư, Thái Tông bảo các thị thần:
− Mở rộng trùng tu cung điện, du ngoạn thưởng ngắm lâu đài là
những điều đế vương mong muốn, nhưng trăm họ lại không mong
muốn. Đế vương muốn như vậy là bởi kiêu xa dâm dật, trăm họ không
muốn như vậy là bởi lao lực mệt nhọc. Khổng Tử nói: “Có một câu
nói có thể thực hành suốt đời, đó là đạo nhân thư vậy! Những điều
mình không muốn thì đừng làm cho người khác”. Những việc lao lực
mệt nhọc quả thực không được để dân phải làm. Trẫm ở ngôi đế
vương, có cả thiên hạ, xử lý sự việc đều phải nghĩ cho trăm họ mới
thực sự có thể kiềm chế được ham muốn của mình. Nếu trăm họ
không muốn làm như vậy thì nhất định phải thuận theo lòng dân.
Ngụy Trưng nói:
− Bệ hạ vốn yêu dân, thường tiết chế mình để thuận theo trăm họ.
Thần nghe nói: “Ai đem ham muốn của mình thuận theo lòng dân thì
hưng thịnh, ai làm khổ trăm họ để thỏa mãn mình thì diệt vong”. Tùy
Dạng Đế tham lam vô độ, chỉ thích xa xỉ, mỗi khi quan lại cung phụng
xây dựng hơi không vừa ý là xử phạt tàn khốc. Trên thích làm gì, dưới
còn làm ghê gớm hơn, trên dưới đua nhau xa xỉ phóng túng vô độ,
