Nay kinh thành và Ích Châu đang chế tạo đồ vật để dâng lên hoàng gia
cũng như trang phục cho phi tần công chúa của chư vương, những
người bàn tán đều cho không phải là tiết kiệm. Thần nghe nói những
người chăm chỉ mà công nghiệp hiển hách thì đời sau lười biếng
không làm; người chế định pháp lệnh phù hợp với lẽ thường thì sau
này vẫn bại hoại sinh ra hỗn loạn. Bệ hạ hồi nhỏ sống trong dân gian,
biết được nỗi vất vả của trăm họ, thành công và thất bại của đời trước
đều đã tận mắt chứng kiến, mà còn như vậy. Mà hoàng Thái tử ở nơi
thâm cung, chưa từng trải qua những việc trong xã hội, về những việc
sau khi bệ hạ vạn tuế, quả thực là phải nên lo lắng.
✽✽✽
Thần nghiên cứu tình hình thành công thất bại của các thời trước,
chỉ cần có trăm họ oán hận bội phản, tụ tập làm trộm cướp thì nước đó
sẽ nhanh chóng diệt vong. Nhà vua dù có muốn hối cải cũng không
thể yên định bảo toàn. Nếu sự biến xảy ra, sau đó mới cảm thấy hối
hận thì đã vô ích. Vì vậy quân chủ đời sau nhìn vào sự sụp đổ của đời
trước là biết nền giáo hóa chính trị của họ sai lầm như thế nào, nhưng
đều không biết bản thân mình có sai lầm gì. Do đó Ân Trụ chê cười
Hạ Kiệt mất nước, còn Chu U Vương, Chu Lịch Vương lại chế giễu
Ân Trụ diệt vong. Tùy Dạng Đế những năm đầu cơ nghiệp lại chế giễu
Bắc Chu, Bắc Tề mất nước. Tuy nhiên hiện nay nhìn Dạng Đế, lại
giống Dạng Đế nhìn Bắc Chu, Bắc Tề khi trước. Bởi vậy Kinh Phòng
nói với Hán Nguyên Đế: “Thần lo đời sau nhìn ngày nay cũng giống
như ngày nay nhìn đời xưa”. Lời này không thể không lấy làm cảnh
giác.
Ngày trước, vào năm Trinh Quán thứ nhất, cả nước sản xuất thiếu
thốn, một vuông lụa mới bằng một một đấu thóc, nhưng thiên hạ an cư
lạc nghiệp. Trăm họ biết bệ hạ rất quan tâm thương xót họ nên mỗi
người đều tự giác yên định, không từng có oán thán. Từ năm Trinh
