TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 30

chuyển động, ánh sáng do nó phát ra sẽ thay đổi màu sắc; nếu nó chuyển
động ra xa chúng ta thì màu ánh sáng của nó sẽ dịch chuyển về phía đỏ, còn
nếu nó tiến lại gần chúng ta, thì màu ánh sáng của nó sẽ dịch về phía màu
xanh. Chuyển động làm biến dạng âm thanh cũng diễn ra theo cách tương
tự. Cũng có thể bạn đã từng nhận thấy điều đó khi quan sát một xe lửa đi
qua sân ga. Khi con tài chạy vào sân ga, tiếng còi của nó nghe gắt hơn là
khi nó lao ra khỏi sân ga. Do vậy, bằng cách đo sự thay đổi về màu sắc ánh
sáng của một thiên thể mà nhà thiên văn có thể đo được vận tốc chuyển
động tới gần hay ra xa của thiên thể đó.
Ông chắc cũng biết chính Trái Đất của chúng ta cũng tham gia vào vũ điệu
cuồng loạn của Vũ trụ chứ? Vào chính thời điểm mà chúng ta ngồi nói
chuyện với nhau đây, Trái đất đưa chúng ta chuyển động ngang qua không
gian trên hành trình quay hàng năm xung quanh Mặt trời của nó với vận tốc
30km/s. Đến lượt mình, Mặt trời lại kéo Trái Đất cùng quay theo một vòng
tròn xung quanh Ngân Hà với vận tốc 230km/s và chính Ngân Hà cũng lại
quay xung quanh thiên hà Andromede - thiên hà sinh đôi với nó - với vận
tốc 90km/s. Và vẫn chưa hết. Cụm thiên hà địa phương (tức là một tập hợp
gồm một chục thiên hà trong đó có thiên hà Andromede và Ngân Hà của
chúng ta) lại quay với vận tốc 600km/s quanh đám thiên hà Vierge (tức một
tập hợp gồm hàng ngàn thiên hà) và siêu đám thiên hà Hydre và Centaure
(tức một cụm các đám thiên hà). Và vũ điệu ấy cứ tiếp diễn mãi...
Rồi chính bản thân đám thiên hà Vierge và siêu đám thiên hà Hydre và
Centaure lại quay quanh một tập hợp lớn hơn nữa các thiên hà mà do thiếu
thông tin các nhà thiên văn gọi tập hợp đó là “Nhân Hút lớn”.
Nhưng nếu như vậy thì một ngày nào đó sao Bắc Đẩu không còn chỉ cho
chúng ta phương Bắc nữa?
Chắc chắn sẽ là như thế bởi vì sao Bắc Đẩu cũng như Mặt Trời của chúng
ta và tất cả các ngôi sao khác trong đĩa của dải Ngân Hà đều quay quanh
tâm của nó với vận tốc 230km/s. Nhưng ông đừng có lo, bởi vì phải mất
hàng triệu năm nữa sao Bắc Đẩu mới chệch ra khỏi trục quay của Trái Đất.
Khi nói về thời gian Vũ trụ, người ta tính bằng hàng triệu năm, thậm chí
hàng tỷ năm. Mặc dù chuyển động của các thiên thể rất cuồng nhiệt, nhưng