TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 43

Người Pháp có thể dùng các kính thiên văn của Đài thiên văn Nam Âu đặt
trên một ngọn trong dãy núi Andes ở Chilê. Họ cũng có thể sử dụng kính
3,6m được xây dựng trên đỉnh núi Mauna Kea ở Hawaii. Ngày nay, trên
toàn thế giới có tới hàng chục kính thiên văn quang học với đường kính lớn
hơn 3m. Các đài quan sát này là những chỗ đặc ân, xa lánh sự huyên náo và
cuồng nộ của con người, nơi mà nhà thiên văn có thể giao hòa với Vũ trụ.
Ban đêm, khi chiêm ngưỡng vẻ tráng lệ của bầu trời lấp lánh các vì sao,
nhà thiên văn sẽ lại tìm thấy sự tiếp xúc với thiên nhiên như những người
cổ xưa đã từng sống như thế và con người hiện đại do bị tràn ngập bởi ánh
sáng nhân tạo và chói lòa bởi ánh đèn nêon đã đánh mất nó.
Đúng là Paris không phải là nơi mơ ước cho cảm xúc như vậy. Nhưng làm
như thế nào ông có thể nhận được phép sử dụng kính thiên văn?
Tôi phải trình một đơn xin chính thức, trong đó tôi phải mô tả trên một
hoặc hai trang giấy lợi ích khoa học mà dự án của tôi sẽ mang lại, lý thuyết
hay mô hình mà những quan sát của tôi muốn kiểm chứng và kỹ thuật mà
tôi sẽ sử dụng.
Nhà thiên văn có ba phương pháp quan sát, nhưng trong cả ba trường hợp,
ánh sáng đều là mối liên hệ giữa ông ta và Vũ trụ. Các photon mang thông
tin tới cho chúng ta từ không gian xa xôi có thể xem là các thiên sứ.
Phương pháp thứ nhất, đó là chụp ảnh bầu trời. Nó chỉ có nhiệm vụ ghi lại
trên kính ảnh hoặc trên một detector điện tử ánh sáng mà kính thiên văn thu
được. Phương pháp thứ hai, đó là đo cường độ sáng, tức là độ sáng của các
thiên thể nhờ các dụng cụ gọi là quang kế. Phương pháp thứ ba, đó là phân
tích ánh sáng nhờ một máy quang phổ để nghiên cứu các màu khác nhau
của nó. Đó là điều cũng đã xảy ra khi các giọt nước mưa phân tích ánh sáng
Mặt Trời thành các màu sắc cầu vồng.
Tôi cũng phải đề nghị chính xác thời gian mà tôi cần sử dụng kính thiên
văn để thực hiện tốt dự án của mình. Ví dụ, trong trường hợp kính thiên văn
4m ở đài quan sát Kitt Peak, trung bình tôi phải cần tới 4 đêm trong một
học kỳ. Nhưng than ôi, đâu phải chỉ có mình tôi trong bản danh sách đề
nghị! Rất nhiều đồng nghiệp của tôi cũng có yêu cầu như vậy. Do đó, một
hội đồng các nhà thiên văn phải họp lại để xem xét và phân loại các đơn xin