TRÒ CHUYỆN VỚI TRỊNH XUÂN THUẬN - Trang 51

tỏ ra tuyệt vọng vì cho rằng sẽ không bao giờ có thể khám phá được bí mật
của các sao vì chúng ở quá xa chúng ta. Ông đã không tính tới các máy
quang phổ và cơ học lượng tử!
Các vạch hấp thụ không chỉ đã hé lộ về bản chất của các nguyên tố có trong
Vũ trụ mà còn cho ta biết về chuyển động của các sao và thiên hà. Thực
vậy, khi sử dụng hiệu ứng Doppler và đo độ dịch chuyển của các vạch về
phía đỏ hoặc phía xanh, nhà thiên văn có thể đo được vận tốc lùi ra xa hay
tiến lại gần của các tinh tú. Và khi đó trước mắt ông ta sẽ hiện lên cả một
vũ điệu Vũ trụ cuồng nhiệt mà tôi đã mô tả ở trên.
Còn có những phát triển công nghệ đặc biệt nào khác đáng ghi nhận nữa
không?
Bước nhảy tiếp theo cũng rất đáng kể: con người đã có thể vệ tinh hóa con
mắt mình! Năm 1957, vệ tinh đầu tiên được đưa lên quỹ đạo nằm bên trên
bầu khí quyển, đó là vệ tinh Sputnik nổi tiếng. Vũ trụ khi đó đã mở ra cho
nó thấy cả một thang những ánh sáng mới. Kết hợp với các kính thiên văn
quang học và vô tuyến trên mặt đất, các kính thiên văn đã có thể thu nhận
được cả các tia gamma, tia X, tia tử ngoại và hồng ngoại. Chúng đã làm
hiện lên Vũ trụ với tất cả vẻ đẹp rực rỡ và sự hài hòa tinh tế của nó. Những
hòn ngọc công nghệ như các con tàu thăm dò Vouager đã gửi về cho chúng
ta vô vàn những hình ảnh phong phú về các hành tinh thuộc hệ Mặt Trời.
Chúng cũng cho phép chúng ta phát hiện ra những thế giới cực kỳ đa dạng,
chứng tỏ khả năng sáng tạo vô hạn của tự nhiên. Chưa hết. Sự tiến bộ của
công nghệ vẫn mạnh mẽ tiến lên phía trước. Người ta đang xây dựng những
kính thiên văn ngày càng lớn hơn. Một tập đoàn thiên văn của tám nước
châu Âu, trong đó có nước Pháp, đang chế tạo một kính thiên văn đường
kính 16 m. Một bộ máy với kích thước như thế không thể được làm từ
nguyên khối được. Bởi vì làm như thế kính sẽ quá nặng, do đó làm cho nó
không còn giữ được dạng parabôn, dạng nhất thiết phải có để đảm bảo ảnh
thu được có chất lượng tốt. Thành thử, người ta phải chế tạo bốn kính, mỗi
kính có đường kính 8 m. Bề mặt của các kính này không cứng, mà trái lại,
nó có thể làm biến dạng theo ý muốn và sửa trực tiếp sự nhòe của ảnh gây
bởi sự chảy rối trong khí quyển Trái Đất. Chiếc kính khổng lồ này sẽ được