biết nhiều khi còn trẻ, và giờ ta biết ngày càng ít. Và cuối cùng, trước khi
chết, ông ấy nói ‘Ta chẳng biết gì’”.
Tại Hy Lạp, có một ngôi đền ở Delphi, và trong đền có một nhà tiên tri từng
tiên đoán nhiều điều. Vào ngày Socrates nói “Ta chẳng biết gì”, chính ngày
đó, vào thời điểm đó, tại Delphi, nhà tiên tri tuyên bố rằng Socrates là
người đàn ông thông thái nhất thế giới.
Những người tìm đến Athens để nghe lời tiên tri đã vội vã quay về báo tin
cho Socrates, bởi vì một vinh dự như thế không phải ai cũng nhận được từ
nhà tiên tri – người đàn ông thông thái nhất thế giới. Và khi nghe mọi người
kể lại, Socrates cười nói:
– Ta từng như thế, khi còn rất trẻ, khi ta còn rất cao ngạo, khi ta còn rất vị
kỷ. Giờ thì ta chẳng biết gì cả.
Nhưng mọi người nói:
– Nhà tiên tri không bao giờ nói sai.
Họ trở lại Delphi, và nói với nhà tiên tri:
– Lần này người sai rồi, bởi vì Socrates từ chối điều đó. Ông ấy nói “Ta
chẳng biết gì”.
Nhà tiên tri cười đáp:
– Đó là lý do vì sao ta tuyên bố ông ấy là người thông thái nhất thế giới.
Chỉ có người thông thái nhất thế giới mới có đủ can đảm, sự trong sáng và
khiêm nhường để tuyên bố rằng “Ta chẳng biết gì”.
***
Socrates chưa từng làm bất cứ điều gì mà bạn có thể nói là do ngạo mạn, do
tức giận, do ganh ghét. Ông ấy không đứng trên lập trường của đám đông,
