chẳng có gì xảy ra”. Nhưng Thái tử Tất Đạt Đa làm rất tốt, hoàn hảo đến
mức không người thầy nào có thể nói: “Con chưa làm tốt”. Cho nên họ phải
chấp nhận thất bại. Họ phải nói: “Đây là tất cả những gì ta có thể dạy, và
con đã làm được nhưng không có gì xảy ra, vậy nên tốt hơn hết là con hãy
tìm đến người thầy khác. Con không thuộc về ta”.
Thái tử đã chu du tầm sư học đạo suốt sáu năm, thậm chí còn thực hành cả
những giáo pháp ngớ ngẩn nhất. Ngài được dạy phải nhịn ăn, thế là ngài
nhịn ăn hàng tháng ròng. Ngài nhịn ăn suốt sáu tháng, chỉ dùng một lượng
thức ăn rất nhỏ hai lần mỗi tháng. Ngài trở nên ốm yếu giống như bộ
xương. Toàn bộ da thịt hồng hào biến mất, ngài trông như xác chết. Ngài trở
nên ốm yếu đến mức không thể đi lại được. Cuối cùng, ngài yếu đến độ
phải nhắm mắt lại để thiền và ngất xỉu.
Một ngày kia, khi đang tắm ở sông Niranjana, ngay gần Bồ Đề Đạo Tràng
(Bodhgaya), thái tử yếu đến mức không thể bơi qua sông. Ngài ngã xuống
và nghĩ rằng mình sắp chết đuối; đó là giây phút cuối cùng, cái chết đã đến.
Ngài yếu đến mức không thể bơi. Bỗng ngài nắm được một nhành cây và
trụ lại ở đó. Và lần đầu tiên, ngài nhận ra “Nếu ta yếu đến mức không thể
bơi qua con sông nhỏ này vào mùa hè khi nước gần như cạn khô, giống như
một con suối nhỏ, nếu không thể băng qua con suối nhỏ này, làm sao ta có
thể băng qua đại dương rộng lớn của thế giới? Làm sao ta có thể vượt lên
khỏi thế giới này? Dường như đó là điều không thể. Ta đang làm một việc
ngu ngốc”.
Cần phải làm gì đây? Ngài vượt sông tối hôm đó và ngồi xuống dưới một
gốc cây, mà về sau là cây bồ đề. Và đêm đó, khi trăng lên, đó là một đêm
trăng rằm, ngài nhận ra rằng mọi nỗ lực đều vô ích. Ngài nhận ra rằng mình
không đạt được điều gì, chính ý nghĩ về thành tựu kia là vô nghĩa. Ngài đã
làm mọi việc. Ngài đã xong với thế giới này, với thế giới của khát vọng này.
Ngài sẽ là vua của một đất nước và đã biết mọi khao khát, ngài đã nếm trải
mọi khao khát. Ngài đã xong với tất cả, không còn gì để làm, không còn gì
