PHẦN MỘT
CHƯƠNG I
1. Ngõ nhỏ
Từ trên cao nhìn xuống, những ngõ nhỏ của Thượng Hải trông thật đẹp,
chúng tạo nên bối cảnh của thành phố. Những đường phố và những toà nhà
cao tầng nổi lên như những nét chấm phá kín đầy khoảng trắng trong bức
tranh Trung Quốc. Về đêm, khi thành phố lên đèn, những nét chấm phá kia
tràn ngập ánh điện, tạo nên một vầng sáng, để lại phía sau một vùng tối tăm,
ấy là những ngõ nhỏ của Thượng Hải. Vùng tối như những đợt sóng cố sức
đẩy lùi ánh sáng. Ngõ nhỏ là một mảng lớn để những nét chấm phá nổi lên,
chia cắt; là những dấu chấm ngắt câu, ngắt dòng trong văn chương. Vùng
tối như vực thẳm, giá như ném cả một quả núi vào đó thì quả núi cũng lặng
lẽ chìm tận đáy sâu. Vùng tối ấy còn ẩn chứa không biết bao nhiêu đá
ngầm, nếu không cẩn thận sẽ bị lật thuyền. Ánh sáng của Thượng Hải được
những vùng tối nâng đỡ hàng chục năm. Đó là Paris hoa lệ của phương
Đông phủ chụp lên nền tối tăm kia hàng chục năm trời. Ngày nay, tất cả đã
cũ, dần dần lộ rõ những dấu vết thật của nó. Ánh sáng ban mai toả rạng, ánh
đèn tắt dần. Trước hết là lớp sương mù mỏng manh, ánh sáng chiếu thẳng
tạo nên những đường viền tinh tế. Trong sương mù buổi sáng, hiện ra trước
tiên là những cửa sổ tò vò có hình thù kỳ lạ trên mái nhà của các ngõ nhỏ,
những cánh cửa kính làm rất khéo, ngói lợp thẳng tăm tắp, chậu hoa hồng
bày trên cửa sổ được chăm sóc cẩn thận... Những ban công hiện ra, áo xống
phơi qua đêm cũng yên tĩnh như tranh vẽ; lớp vữa trên ban công lở lói, để
lộ những viên gạch đỏ giống như những nét bút của một bức tranh. Tường
