- Phải, bà nói, con người ta có thể thở dài như gió qua các bụi cây và lau
sậy! Chẳng có lấy một tiếng chuông thỉnh trên mồ Waldemar Daae! Không
có em học trò nghèo nào hát bản kinh cầu nguyện khi người ta đem đi chôn
ông chúa lâu đài Borreby. Mọi sự trên đời đều có ngày kết thúc, ngay cả
cảnh nghèo khổ cũng vậy. Chị Ida tôi đã lấy một người nông dân. Cha tôi
rất đau khổ về việc đó. Chả là con rể ông chỉ là một người bình dân mà ông
thường khinh rẻ. Than ôi! Cha nằm dưới đất có lẽ sướng hơn trên này. Cả
chị Ida nữa. Còn tôi, mụ đàn bà đáng thương này, bao giờ mới hết kiếp?
Thượng Đế chí minh, xin người hãy giải thoát cho tôi!
Trên đây là lời khấn nguyện trong túp lều của Anna Dorthea. Nói về
Johanné, chính ta đã cứu nàng, người táo bạo nhất trong ba cô, gió kể tiếp.
Nàng xung vào làm thủy thủ trên một chiếc tàu. Nàng luôn lầm lì và mặt
mày ủ rũ, nhưng nàng có nghị lực và không than phiền gì cả. Một hôm ta
thổi thành bão táp và đã đẩy nàng xuống biển. Ta nghĩ rằng như thế là ta đã
giải thoát cho nàng.
Lại đến ngày lễ phục sinh, ngày mà trước kia Waldemar tưởng là đã chế
ra vàng. Bên dưới tổ cò, qua bốn bức tường đổ nát, ta nghe có tiếng người
hát nguyện. Đó là tiếng hát cuối cùng của Anna Dorthea. Nhà không có cửa
kính mà chỉ có một lỗ trên tường. Mặt trời như một quả cầu bằng vàng làm
cho người hấp hối hồi tỉnh lại; nhưng chẳng bao lâu nữa bà ta chẳng cần
đến ánh sáng mặt trời. Chú cò vẫn đứng trên mái nhà cho đến khi bà ta tắt
thở. Chính ta đã hát nguyện khi đưa đám bà, cũng như ta đã hát nguyện khi
chôn Waldemar và chỉ có ta biết mộ ông ta ở chỗ nào.
Một thế hệ khác, một thế hệ mới đã đến. Những đường cái cũ trở thành
đất đai riêng, những nấm mồ yên tĩnh bị san thành đường đi mới, tiếp đến
những con đường sắt chạy trên các nấm mồ và xóa nhòa tên tuổi những
người nằm bên dưới. Vi vu, vi vu… Mọi việc trôi qua, trôi qua cả!
Truyện Waldemar Daae và các nàng con gái thế là hết đấy, các bạn có thể
kể hay hơn được thì cứ kể đi. Gió nói rồi ngoắt đi, biến mất.
