Ở nơi xa, xa đây lắm, nơi chim nhạn bay đến vào mùa thu, có một nhà
vua có mười một con trai và một con gái tên là Liza. Mười một con trai trẻ
tuổi ấy đều đeo thánh giá trên ngực và gươm bên mình. Ở trường, họ viết
trên những tấm bảng bằng vàng với những con dao nhọn bằng kim cương,
họ đọc thông và rất thuộc bài. Họ thật xứng đáng là những hoàng tử. Cô em
út, nàng Liza, thường ngồi trên một chiếc ghế bằng thủy tinh, tay cầm một
cuốn sách có nhiều tranh vẽ, riêng cuốn sách ấy cũng đáng giá bằng nửa
giang sơn của bất cứ một vua chúa nào.
Họ sống rất sung sướng, nhưng chẳng được bao lâu.
Vua cha góa vợ. Ngài tục huyền với một bà hoàng hậu độc ác, bà chẳng
yêu những đứa trẻ đáng thương kia chút nào, ngay từ ngày đầu, lũ trẻ đã
cảm thấy như vậy.
Hôm ấy, ở lâu đài mở hội và lũ trẻ được tham dự. Nhưng thay vì bánh
ngọt và táo nấu chín mà các hoàng tử và công chúa thường được ăn, hoàng
hậu chỉ cho họ ăn cát và bảo rằng đối với họ như vậy là tốt lắm rồi
Tuần sau, mụ sai người dẫn cô bé đến ở trong một gia đình nông dân. Chỉ
trong một thời gian ngắn, mụ đã tìm cách làm cho vua cha hết thương con
và chẳng lưu ý gì đến họ nữa. Mụ ấy chính là một tay phù thủy.
Một hôm, mụ nói với mười một hoàng tử:
- Chúng mày hãy cút khỏi nơi đây, đi khắp thế gian mà kiếm ăn như
những con chim đã đủ lông đủ cánh.
Nhưng mụ không thể làm hại họ như mụ mong ước vì họ đã biến thành
một bầy thiên nga lộng lẫy, vừa bay qua vườn thượng uyển và cánh rừng
gần đấy vừa cất lên những tiếng kỳ quái.
Đến sáng, bầy thiên nga bay qua túp lều, nơi công chúa Liza đang ngủ
trên chiếc giường xinh xắn. Bầy thiên nga lượn trên mái nhà, vươn cổ ra và
