sức lắc. Sau vài giây đồng hồ Tito đã nằm bất động trên mặt đất. Mọi người
túm lấy con chó Bull-terrier can trường, còn lũ chó săn chân dài thì cứ luẩn
quẩn chạy quanh, hoang mang không hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Một người Anh tới xem người ta làm tình làm tội con sói đã xin được
lấy một mẩu đuôi con thú để làm kỉ niệm. Người ta đồng ý. Ông ta bèn tóm
đuôi Tito nhấc bổng lên và chặt một nhát dao đứt nửa cái đuôi nó. Tito rơi
xuống đất, thét lên đau đớn và bỏ chạy. Hóa ra là từ nãy đến giờ nó chỉ giả
vờ chết. Phát cuồng lên vì đau đớn nó chạy như tên bắn qua cả truông
xương rồng và ngải cứu.
Chó săn chân dài coi con thú bỏ chạy là kẻ thù cần phải tóm cổ bằng
được. Lũ chó săn chân dài chân thon và con Bull-terrier yếm trắng lao vào
cuộc đuổi bắt. Nhưng may mắn thay, có một con thỏ rừng chạy ngang qua
đường đuổi của lũ chó. Lũ chó săn chân dài mất hút Tito bèn đuổi theo con
thỏ nhưng con này đã nhanh chóng mất biến vào trong một hang chuột
vàng. Trong thời gian đó Tito đã chạy xa được một khoảng cách an toàn.
Nó cảm thấy thật tuyệt vời mặc dầu cái đuôi bị chặt đứt vẫn đau nhói.
Nó chạy thật nhanh về phía trước, lẩn tránh vào các bụi cây và mương xói
cho đến khi tìm được một cái hang đáng tin cậy giữa vùng đồi núi.
III
Mọi con thú hoang đều có ba nguồn nhận thức. Nguồn thứ nhất là kinh
nghiệm của tổ tiên, là bản năng truyền lại cho nó theo di truyền. Kinh
nghiệm này được tích góp lại qua cả loạt thế hệ sau nhiều thế kỉ đấu tranh
với hiểm nguy. Nó đặc biệt cần thiết trong thời gian đầu của cuộc đời bởi vì
nó bảo toàn con thú ngay từ giờ phút mới lọt lòng. Nguồn nhận thức thứ hai
là kinh nghiệm của cha mẹ và của những con thú lớn tuổi khác cùng loại.
Kinh nghiệm này được truyền dạy qua noi gương và giữ vai trò quan trọng
trong năm tuổi đầu tiên. Nguồn nhận thức thứ ba là kinh nghiệm bản thân,
nó càng về sau càng trở thành quan trọng hơn.
