sách gọi hồn - điều này làm vợ ông rất vừa lòng - hoặc là ông quay bàn lên
đồng nói chuyện với cái đĩa hay tìm cách giải thích các hiện tượng bí ẩn.
Bắt chước Navaghin, từ đó tất cả các viên chức dưới quyền ông đều theo,
một cách cần mẫn đến nỗi một lão nhân viên quản trị trong sở như đã phát
điên và có lần gửi người đưa công văn một bức điện như thế này: “Gửi ty,
dưới âm phủ. Tôi cảm thấy tôi đang biến thành quỷ ác. Làm gì bây giờ?
Câu trả lời đã được trả tiền rồi. Vaxili Krinôlinxki”.
Sau khi đọc hàng trăm bài nghiên cứu về thuyết thông linh, Navaghin bỗng
thấy khát khao muốn tự mình viết một cái gì. Ông ngồi lì năm tháng để viết,
và cuối cùng đã viết xong một bài báo dài dưới nhan đề: “Ý kiến của tôi”.
Hoàn thành xong bài báo, ông quyết định gửi đến một tờ tạp chí thuyết
thông linh.
Cái ngày ông định gửi bài báo đi đối với ông là một ngày đáng ghi nhớ.
Ông còn nhớ vào cái ngày khó quên ấy, trong phòng làm việc của ông có
viên thư ký ngồi chép lại bài báo, và một người từ ở nhà thờ địa phương
được gọi đến để sai việc. Gương mặt Navaghin sáng hẳn lên. Ông nhìn đứa
con tinh thần của mình với vẻ đặc biệt trìu mến, lấy ngón tay sờ xem nó dày
mỏng ra sao, mỉm cười sung sướng rồi nói với viên thư ký:
- Tôi nghĩ rằng ta nên gửi bảo đảm, Philíp Xerghêíts ạ. Như thế chắc chắn
hơn... - Rồi đưa mắt nhìn lên người từ ở nhà thờ, ông nói - Tôi cho người
gọi ông đến để nhờ chút việc, ông bạn thân mến ạ. Tôi cho con tôi vào
trường học, tôi cần có giấy khai sinh, chỉ có điều là không biết có thể lấy
sớm được không?
- Vâng, được rồi ạ, thưa ngài! - người từ vừa cúi mình vừa nói. - Được rồi
ạ! Tôi hiểu rồi ạ...
- Liệu ngày mai đã có chưa?
- Được rồi ạ, thưa ngài, ngài cứ yên tâm ạ! Ngày mai là xong thôi ạ! Ngày
