“Các ông là người lành, sang thế giới bên kia đừng oán giận gì chúng tôi và
đừng cầu Chúa trừng phạt chúng tôi, vì chúng tôi túng thiếu mới phải làm
thế này”. Chúng tôi cầu nguyện, và khóc lóc một hồi thì Chúa nghe thấy
tiếng chúng tôi. Thế là Chúa rủ lòng thương xót... Ngay khi ông chủ túm lấy
râu ông lái buôn để kề dao vào cứa cổ ông ta, thì bỗng ngoài sân có ai gõ gõ
mạnh vào cửa sổ! Chúng tôi giật thót người lên một lượt, còn ông chủ thì
rụng rời tay chân... Có ai đang gõ cửa sổ và quát: “Pêtơrơ Grigôríts, anh
đang ở đây phỏng? Sửa soạn đi, ta lên đường!” Hai ông bà chủ thấy có
người đến tìm ông lái buôn, sợ quá ba chân bốn cẳng chuồn thật nhanh...
Còn chúng tôi hối hả ra sân thắng ngựa đi một mạch...
- Thế ai gõ cửa? - Đưmốp hỏi.
- Gõ cửa ấy à? Chắc là ông phước lộc hay là một vị thiên thần nào đấy. Vì
ra ngoài chẳng thấy ai... Khi chúng tôi ra khỏi sân quán, ngoài đường không
có lấy một bóng người... Đấy là bàn tay của Chúa!
Lão Pantelây còn kể thêm một vài câu chuyện gì nữa, và trong tất cả những
câu chuyện lão kể, mấy “con dao dài” đều có vai trò quan trọng như nhau,
và người ta đều cảm thấy rõ sự bịa đặt. Không biết ông lão nghe một người
khác kể lại những chuyện này hay ông lão tự bịa ra từ thuở nào xa xưa lắm,
rồi về sau sự nhớ suy yếu đi, ông lão lẫn lộn những việc mình đã trải qua
với những chuyện bịa đặt, không còn phân biệt được nữa? Hai khả năng đều
có cả, nhưng có một điều lạ là bây giờ trong suốt cuộc hành trình, mỗi lần
có dịp kể chuyện ông lão lúc nào cũng dành địa vị độc tôn cho loại chuyện
bịa chứ không bao giờ thèm kể chuyện thật nữa. Nhưng lúc này Iegoruska
đinh ninh rằng đó đều là chuyện có thật và tin ông lão từng lời từng chữ. Về
sau nó mới lấy làm lạ, không hiểu sao một con người bình sinh đã đi khắp
nước Nga, đã trông thấy và biết được rất nhiều, một con người mà vợ con
đều đã chết thiêu, lại không thấy cuộc đời phong phú của mình có chút gì là
đáng giá, và cứ mỗi lần ngồi bên đống lửa lại chỉ làm thinh hoặc toàn nói
những chuyện không hề có thật.
