cuốn mà con cảm thấy được bằng cả tâm hồn mình tuy không sao nói ra lời
được!
Gương mặt nữ hầu tước ửng đỏ, mắt nàng rơm rớm lệ. Nàng nói liền một
thôi, giọng say sưa, và vị giám mục, một ông già bảy mươi tuổi, vẻ mặt
nghiêm nghị, xấu xí, thì rụt rè đứng im, chỉ chốc chốc mới lại nói mấy tiếng
nhát gừng theo kiểu nhà binh:
- Đúng thế, thưa bà... Vâng, tôi hiểu...
- Bà đến chơi với chúng tôi có được lâu không ạ? - vị giám mục hỏi.
- Hôm nay con sẽ ngủ lại đây, ngày mai thì đến chỗ bà Klápđia Nikôlaiépna
- đã lâu con không được gặp bà ấy, ngày kia con lại trở về đây ở chừng ba,
bốn hôm. Con muốn được tĩnh tâm ở chốn này ít ngày, cha đáng kính ạ!...
Nữ hầu tước thích đến tu viện N. Từ hai năm nay, nàng thích lui tới chốn
này, hầu như tháng hè nào nàng cũng đến đây, ở lại chừng hai, ba ngày, có
khi đến một tuần. Những học sinh rụt rè, vẻ tĩnh mịch, mái trần thâm thấp,
mùi cây trắc bá, những bữa ăn thanh đạm, những tấm rèm cửa rẻ tiền - tất
cả những cái đó làm nàng cảm thấy trong lòng lâng lâng, dìu dịu, thích
ngắm cảnh đất trời và nghĩ tới điều thiện. Chỉ cần ở tu viện nửa tiếng đồng
hồ là nàng đã bắt đầu có cảm giác rằng chính mình trở nên rụt rè, khiêm
nhường, từ người nàng như cũng toát ra mùi hương cây trắc bá; quá khứ lùi
về đâu xa lắc, không còn nghĩa lý gì nữa, và nữ hầu tước bắt đầu nghĩ rằng,
mặc dầu nàng mới hai mươi chín tuổi, nàng vẫn giống vị linh mục già kia,
cũng sinh ra không phải để hưởng giàu sang, để hưởng yêu đương và danh
vọng nơi trần tục, mà để sống một cuộc đời lặng lẽ xa cách với thế giới bên
ngoài, âm thầm tối tăm như những căn buồng trong tu viện...
Trong căn buồng mờ mờ tối của người tu sĩ ăn chay đang mê mải đọc kinh,
có khi bất chợt rọi tới một tia nắng mặt trời, hay một con chim nhỏ nào
bỗng đậu vào cửa sổ và cất tiếng hót; người tu sĩ ăn chay khắc khổ kia chắc
