Và khi anh ta đến nói với các ngài rằng bác sĩ Mathiơ, người đã được
thưởng Bắc đẩu bội tinh, giám đốc bệnh viện Ambroadơ-Parê, một ông
trùm về khoa học và một con người lịch lãm, đã thốt lên câu: “Bọn cớm
chết đi !” thì chúng ta buộc phải thừa nhận Mat'ra đang bị bệnh tự kỷ ám thị
giày vò và đang mắc chứng hoang tưởng bị bức hại, mặc dầu nói như thế có
nặng lời, và cho dù Cranhcơbiơ có nói: “Bọn cớm chết đi !”, thì phải xét
xem từ miệng ông ta, câu nói đó mang tính chất tội phạm không.
Cranhcơbiơ là con hoang của một người đàn bà bán hàng rong sa đoạ và
nghiện ngập. Ông ta sinh ra đã nghiện rượu. Các ngài thấy một cuộc đời
sáu mươi năm khổ cực đã làm ông ta đần độn đi. Thưa các ngài, các ngài
phải nói là ông ta không chịu trách nhiệm về hành động của mình”.
Luật sư Lơmerlơ ngồi xuống và ông chánh án Burisơ lí nhí đọc một bản án
phạt Jêrôm Cranhcơbiơ mười lăm ngày tù giam và năm mươi quan tiền.
Toà án đã đặt niềm tin của mình vào chứng cứ của viên cảnh binh Mat'ra.
Bị giải đi dọc các hành lang tối tăm của toà án, Cranhcơbiơ cảm thấy vô
cùng cần thiết có người cảm thông với mình. Bác quay sang tên lính gác
đang dẫn bác đi và gọi anh ta ba lần:
- Thầy đội ! . . Thầy đội ! . . Này. thầy đội ! ...
Và bác thở dài:
Chỉ mười lăm ngày trước đây thôi, nếu người ta bảo cho tôi biết là sẽ xảy ra
cái điều giờ đây đã xảy ra cho tôi !...
Rồi bác ta nói lên điều suy nghĩ này:
- Các ông ấy nói nhanh quá. Họ nói hay đấy, nhưng nhanh quá. Người ta
không thể nào nói lại với họ được. Thầy đội không thấy họ nói nhanh quá
đấy à ?
