Bà Vêxêlina lượm cả một ôm hoa tướng, ngồi xuống bờ dốc cao. Chua
xót nhếch miệng cười, bà Vêxêlina hồi tưởng bao nhiêu năm vê trước, cũng
chính trên bờ dốc này cùng bạn gái, Vêxêlina đã ngồi kết các vòng hoa và
thả trôi theo dòng Đneprô, bói xem ai sẽ là người bạn đời mà thượng đế
ban cho. Đâu những vòng hoa thiếu nữ đó và đâu những chàng hôn phu mơ
tưởng. Và đây là lần đầu tiên từ thuở đó, người đàn bà bốn mươi tám tuổi
rồi, bữa nay lại ngồi kết vòng hoa, vui sướng vì không ai nhìn thấy bà lúc
này, để có thể cho bà là một kẻ mất trí...
Trong ôm hoa sực nức mùi thơm có đủ cả: cả con mắt quạ sáng ngời
hạt cườm xanh biếc, cả nữ câu trắng bãi cỏ với những hàng mi màu hồng,
cả những cái chén lớn trắng ngần của bìm bìm đồng nội, cả nụ vàng duyên
dáng của kim mai e lệ cúi mái đầu kiêu hãnh, cả hạt châu của cỏ la công lấp
lánh ánh bạc, loài thủy dương mai đóng bộ màu mận chín nghiêm nghị, còn
liên lý thảo mùa xuân thì từ đỏ thẫm ngả màu xanh...
Vòng hoa kết được khá đẹp. Ở vùng thượng lưu Đneprô còn giữ lại
phong tục cổ truyên rất xúc động, có thể, có từ thuở đa thần: khi tiễn đưa
các cô gái và những người phụ nữ trẻ đi đoạn đường chót cùng, người ta
trang điểm cho họ những vòng hoa đồng nội và rừng cây dại..
Chính ở nơi đây ba mươi năm vê trước, Vêxêlina cũng đã thả xuôi một
vòng hoa như thế này - một vòng hoa được kết rất đẹp... Váy áo trên người
cô gái Vêxêlina lúc đó thật bình dị, mộc mạc. Chính bên bờ này cô đã ngồi
bên Vanhiusa Xiđôrôp, hai người tựa sát bên nhau. Trên đầu họ thế giới gần
xa hòa lẫn, phản chiếu trên dòng Đneprô tắm ánh trăng. Không gian thanh
vắng lặng tờ trên sông và trên Bến Lặng. Trong đời cô gái Vêxêlina chỉ có
vài đêm trăng trước chiến tranh như vậy. Và tất cả chỉ có ngần ấy.
Những kẻ đơm đặt chuyện trong làng đổ diệt cho chàng thợ rèn tài hoa
Vanhiusa Xiđôrôp tuổi mười bảy là cha bé Iarôxlap, nhưng thực ra anh
chàng còn ngượng không dám ôm lấy Vêxêlina, mà chính Vêxêlina lại ôm
hôn anh ta khi anh ra đi theo du kích...
