B. BÀI THỨ NHÌ
Dịch nghĩa
Có người hỏi ta rằng : Thúy Kiều có người thực không ? Ta đáp lại
rằng : Không biết. Người ta lại hỏi rằng : Thế thì làm sao mà lại có truyện
Thúy Kiều ? Ta đáp lại rằng : Từ lúc mờ-mịt chưa có gì, đến lúc có thái-
cực, có lưỡng nghi, có tứ tượng, rồi tự-nhiên biến-hóa không ai dò được
manh-mối tự đâu. Trong khoảng ấy có rét, có nắng, có âm, có dương, lúc
sinh ra, lúc mòn đi, lúc đầy lên, lúc vơi xuống, không thể nào cứ giữ mãi
được mực thường. Đã không giữ được mực thường, thì tất có cuộc biến. Vì
