tất cả bị phá hủy thì ý niệm về Beirut vẫn còn ở đó. Bây giờ, thách thức là
tái thiết lại nó trên những nền tảng thực sự chứ không phải là những nền
tảng giả mạo khác.”
Điều này nói lên rằng có những người sinh ra vào những thời điểm mà
họ không thể thay đổi được. Khi lắng nghe Salam nói vọng qua chiếc bàn
ăn, tôi tự hỏi liệu đây có phải là số phận của anh: một người giỏi giang sinh
ra ở một nơi tồi tệ, một tâm hồn lạc quan sinh ra ở một thời điểm tệ hại mà
anh chẳng thể thay đổi gì. Nhưng càng lắng nghe nhiều hơn về lòng nhiệt
thành và sự lạc quan của anh, tôi càng nghĩ đến việc sẽ hoãn lại việc viết
cáo phó cho Liban nhiều hơn.
Ngay sau khi gặp Salam ở London, tôi tình cờ đọc được một bài báo của
Hiệp hội Báo chí trên tờ Jerusalem Post về cuộc sống ở Beirut vào cuối
những năm 1980. Bài báo giải thích rằng kể từ khi quân đội Syria quay trở
lại Tây Beirut vào năm 1987 để trợ giúp việc đưa ra vài luật lệ và trật tự cho
nửa Hồi giáo của thành phố, những tay súng Shiite theo trào lưu chính
thống đã bị dồn vào hoạt động trong bóng tối và một phạm vi nhỏ cuộc
sống tốt đẹp đã được phục hồi. Các quán bar và nhà hàng mới được mở lại
trên nền những nơi cũ đã bị phá hủy.
“Chắc chắn,” bài báo viết, “những chiếc xe đánh bom vẫn nổ tung ở
những đường phố lớn đông đúc… giết chết và làm bị thương những khách
qua đường trong vòng quay bạo lực bất tận ở Liban. Vài ngày trôi qua
không có tiếng pháo nổ tung và tiếng đạn súng cối réo ở cả hai miền Beirut,
vì các lực lượng đối nghịch nã súng ra ngoài… Điện thoại hoạt động nhập
nhằng còn thư tín từ nước ngoài thì mất hàng tháng mới tới nơi… Báo chí
đầy ắp những quảng cáo về quần áo thời trang, nước hoa Paris, và những
màn trình diễn ở các câu lạc bộ đêm. Các bảng quảng cáo đầy những đồ lót
phụ nữ gợi cảm treo khắp các khu phố lớn Hamra và Mazraa.”
Khi đọc bài báo này, đột nhiên lóe lên trong tôi rằng niềm hy vọng ở
Liban không phải là bông hoa, mà là cỏ dại. Chỉ cần cho nó một tia nắng
mong manh, và một giọt nước tí tẹo, thì nó sẽ lập tức đâm chồi và sinh sôi
nảy nở giữa những khe nứt của đám gạch vụn ở Beirut. Liban của ngày xưa
giờ đã mất rồi; không thể xây dựng lại nó như xưa được nữa, chiếc bát đã
