người có quan điểm hơi khiên cưỡng theo Nho giáo. Đối với ông, một bài
thơ có giá trị chỉ nên viết về luân lý cương thường, có tính mô phạm cao.
Thời trẻ ông cũng từng sáng tác một bài khuyến nông trường ca, ít có hứng
thú với những bài thơ trữ tình dạt dào những cảm xúc thoáng qua. Tuy vậy
Địch Nhân Kiệt cũng phải thừa nhận rằng Đặng phu nhân là một bậc thầy
về ngôn ngữ. Trí tưởng tượng độc đáo khiến cho thơ của phu nhân có một
vẻ đẹp rất lôi cuốn. Đặng phu nhân là một thiên tài sử dụng từ ngữ, thường
chỉ cần dùng duy nhất một từ để miêu tả tâm trạng hay cảnh vật, nhưng đã
hội tụ đầy đủ tất cả những điểm cơ bản nhất. Địch Nhân Kiệt nhớ đã từng
bắt gặp trong thơ của Đặng tri huyện một số ví von như vậy. Rõ ràng cặp
phu thê thường xuyên cùng nhau sáng tác rất tình cảm.
Địch Nhân Kiệt gấp tập bản thảo lại, ngồi trầm ngâm vuốt râu, Phan sư gia
nhìn ông đầy ngạc nhiên nhưng Địch Nhân Kiệt lại không hề hay biết. Ông
đang tự hỏi, một thi nhân tài năng, một nữ nhân nhạy cảm, thuần khiết như
Đặng phu nhân, có một cuộc sống hạnh phúc bên người vừa là bạn đời vừa
là tri kỷ cùng chung sở thích, sao lại có thể ngoại tình được. Một người mà
sự thanh nhã và tình cảm được thể hiện rất rõ trong các sáng tác như phu
nhân, tuyệt đối không thể hạ mình hẹn hò tại một nơi như thế được. Nơi mà
kỹ quán thì hạ tiện, mụ tú bà đầy giả tạo, những món tiền thưởng xảo trá,
dường như hoàn toàn bất thường. Nhưng một mối tình bộc phát, say đắm
với tình lang trẻ, dữ dội và chóng vánh, hoàn toàn là điều có thể. Nữ nhân
thường rất khó hiểu. Họa sĩ trẻ kia cũng có nhiều điểm giống Đặng tri
huyện, lại có cùng sở thích thơ phú. Địch Nhân Kiệt bực tức giật mạnh ria
mép. Việc này thật không hợp lý chút nào.
Đột nhiên ông nghĩ đến nét chữ khác biệt đôi chút giữa tập bản thảo và hai
câu thơ. Có khi nào nữ nhân bí mật hẹn gặp Lương Đức không phải là
Đặng phu nhân, mà là vị lệnh tỷ? Quả phụ ấy đã đeo hoa tai và vòng tay
của Đặng phu nhân, tỷ muội mượn đồ trang sức của nhau là chuyện thường.
Hơn nữa Lương Đức lại còn là một người có họ hàng xa với phu quân quá
cố, quả phụ tất sẽ có nhiều cơ hội hẹn gặp hẳn hơn là Đặng phu nhân.
