gíc toán là môn khởi đầu bằng “đặc điểm phổ quát” của Leibniz, môn mà
Hegel rất khinh miệt).
5. Hegel cũng nói rằng KHLG tích hợp chất liệu của SIÊU HÌNH
HỌC “cũ”, có gốc từ Aristoteles (và Plato), nhưng cũng bao gồm cả
Leibniz, Spinoza, Wolff, v.v. Nhiều khái niệm được khảo sát trong KHLG,
nhất là trong “Học thuyết về bản chất”, đã được các nhà siêu hình học sử
dụng.
6. Trong phần chính thứ nhất của PPLTTT, “Học thuyết siêu nghiệm
về các yếu tố cơ bản của nhận thức”, Kant định nghĩa Lô-gíc học “siêu
nghiệm” là khoa học, tương phản với Lô-gíc học hình thức, “xác định
nguồn gốc, phạm vi và tính giá trị khách quan của các nhận thức [tiên
nghiệm]” (PPLTTT, A57, B81). Lô-gíc học siêu nghiệm chia làm hai phần:
(a) Lô-gíc học về chân lý (phân tích pháp siêu nghiệm), và (b) Lô-gíc học
về ẢO TƯỢNG (Shein) (biện chứng pháp siêu nghiệm). Trong phần (a),
ông cố gắng hệ thống hóa và biện minh các phạm trù (chẳng hạn như
NHÂN QUẢ) được tiền giả định bởi các phán đoán KHÁCH QUAN và
KINH NGHIỆM. Trong phần (b), ông ra sức hạn định việc sử dụng TƯ
BIỆN về LÝ TÍNH, chẳng hạn như lối lập luận dẫn đến các nghịch lý
(antinomies). Nhiều khái niệm được xét trong (a) và (b) xuất hiện trở lại
trong KHLG. Nhưng Hegel kết hợp phân tích pháp và phép BIỆN CHỨNG
với nhau ở từng giai đoạn của KHLG, bằng cách cho rằng mọi khái niệm
(ngoại trừ Ý NIỆM tuyệt đối) làm sinh ra các nghịch lý hay các mâu thuẫn.
Phần chính thứ hai của PPLTTT, “Học thuyết siêu nghiệm về phương
pháp”, nhằm “xác định các điều kiện hình thức cho một hệ thống hoàn
chỉnh của lý tính thuần túy” (A708, B735), có liên quan đặc biệt đến mối
quan tâm của Hegel về HỆ THỐNG. Nhận thức của Hegel gắn bó mật
thiết, và do đó nặng nợ, với Kant. Nhưng việc xét xem những động lực và
bước đi cơ bản của ông có mang đặc sắc của Kant hay không vẫn còn là
vấn đề gây tranh cãi.
