universal, và vào thế kỷ XVIII, universell (qua chữ universel trong tiếng
Pháp) được phái sinh từ chữ universalis trong tiếng La-tinh, chữ này lại có
gốc từ universus (nghĩa đen là “biến (versus) thành một (unus)”, từ đó mới
có nghĩa “phổ quát, bao quát, toàn bộ”, v.v.).
Thuật ngữ Hegel thường dùng để biểu thị nghĩa “phổ biến” hay
“universal” trong tiếng Anh là allgemein. Chỉ thỉnh thoảng ông mới dùng
universell, nhất là về PHÁN ĐOÁN phổ quát trong KHLG. (Ông dùng
Universum theo nghĩa “vũ trụ, TOÀN THỂ, (toàn) thế giới”).
2. (a) Besonder có cùng gốc với chữ “(a)sunder” trong tiếng Anh, và
nguyên nghĩa là “được tách ra, được phân ranh, đặc biệt”. Nó sinh ra danh
từ das Besondere (“cái đặc thù”), (die) Besonderheit (“tính đặc thù”), và
(die) Besonderung (làm cho trở thành đặc thù, đặc thù hóa, chuyên biệt
hóa). Mối liên kết với “sunder” (sondern) được bảo lưu trong cách sử dụng
của Hegel về từ này. (b) Partikular và Partikularität có gốc từ chữ La-tinh
pars (bộ phận, phần, phân chia).
Hegel thường dùng besonder hơn partikular, nhưng ông dùng chữ sau
cho, chẳng hạn, phán đoán đặc thù và cho cái đặc thù, chẳng hạn: những
mối quan tâm đặc thù, đặc biệt.
3. (a) Einzeln (“cá biệt, đơn nhất, cá thể, cô lập”, v.v.) có gốc từ chữ
ein (“một”). Chữ này sinh ra danh từ das Einzelne (“cái cá thể (sự vật)”),
der Einzelne (“cá nhân (người)”), (die) Einzelheit (“tính cá biệt”, v.v. nhưng
cũng là “điểm đặc thù, chi tiết”) và vereinzeln, Vereinzelung (cô lập, cá thể
hóa/cá nhân hóa”, “sự cô lập, sự cá biệt hóa/cá nhân hóa/cá thể hóa”). (b)
Chữ La-tinh individuum (“cái không thể phân chia”, dịch từ chữ atomon
trong tiếng Hy Lạp). Vào thế kỷ XVI, chữ này sinh ra chữ (das) Individuum
(“(cái) cá thể”) và individual, và vào thế kỷ XVIII, qua tiếng Pháp, sinh ra
chữ individuell và Individualität. Những chữ này gợi lên “tính cá nhân của
con người” và “chủ nghĩa cá nhân” mạnh hơn so với chữ einzeln, v.v.
