Bao nhiêu là tiếng líu lo khác nhau, bao nhiêu là tiếng kêu lạc
điệu chỉ riêng trong cánh rừng mà người ta gọi là xã hội! “Này! Lấy
cái nước gạo này đi. - Thế nó giá bao nhiêu? - Ít thôi mà. - Nhưng bao
nhiêu đã? - Có lẽ năm hoặc sáu xu. - Thế thì tôi chết về bệnh tật, hoặc
do ăn cắp ăn cướp thì có hề chi?”... “Ông là kẻ thích nói lắm, sao ông
lại lắng nghe người đó lâu đến thế? - Tôi đợi; hắn mà ho hoặc hắn
khạc nhổ, là hắn chết với tôi.” - “Ai là người ngồi bên phải ông thế? -
Đó là một kẻ rất có tài, và ông ấy lắng nghe như ai”... Một người nói
với vị linh mục đến báo tin là có Chúa tới thăm: - Con nhận ra Người
ở vật cưỡi của Người; Người từng cưỡi như thế khi vào Jerusalem...
Một người khác, ít chua cay hơn, để tránh nỗi buồn chán phải nghe
trong giờ phút lâm chung những lời khích lệ, đã nói với vị phó linh
mục: Thưa đức cha, hình như con chẳng còn tích sự gì với đức cha
nữa phải không?... Và đấy là tiếng kêu của tính cách.
Ông hãy dè chừng người khỉ. Hắn thì không tính cách; hắn có tất
cả mọi loại tiếng kêu.
“Đường đi nước bước ấy sẽ chẳng nguy hại gì cho bản thân ông;
nhưng nó nguy hại cho bạn ông thì sao? - Ô! Tôi cần quái gì miễn
rằng nó cứu tôi? - Nhưng còn bạn ông thì sao? - Bạn tôi, ông muốn
thế nào cũng được, nhưng tôi trước hết”... “Thưa tu viện trưởng, đức
cha có nghĩ rằng bà Geoffrin
rất vui được tiếp đức cha tại nhà bà
không? - Điều đó thì có can hệ gì đến tôi, miễn rằng tôi đến đấy rất
thoải mái?”... Ông hãy nhìn người này khi ông ta vào một nơi nào đấy
mà xem; đầu ông ta cúi xuống ngực, ông ta thu người lại, ông ta hết
sức co người lại để ông ta được gần bản thân ông ta hơn. ông đã nhìn
thấy tư thế và bây giờ ông hãy nghe tiếng kêu của người ích kỷ, tiếng
kêu vang lên khắp mọi phía. Đó là một trong những tiếng kêu của tự
nhiên.
“Ta đã ký kết giao ước này với anh, đúng vậy; nhưng ta báo cho
anh biết là ta sẽ không nắm giữ nó đâu. - Bẩm bá tước, bá tước sẽ
