Dorval là thế đấy. Hoặc anh là người dễ gây thiện cảm trước,
hoặc như thiên hạ nói là có những kẻ sinh ra là để quý mến nhau ngay
khi mới gặp nhau, anh tiếp đón tôi một cách cởi mở khiến ai nấy đều
ngạc nhiên, trừ tôi; và ngay từ lần thứ hai gặp anh, tôi nghĩ có thể trò
chuyện với anh về gia đình anh, và về những gì vừa xảy ra ở đấy, mà
chẳng mang tiếng là tò mò. Anh thỏa mãn những câu hỏi của tôi. Anh
kể cho tôi nghe chuyện của anh. Tôi run sợ cùng với anh về những thử
thách mà người tốt đôi khi phải hứng chịu; và tôi nói với anh rằng một
vở kịch đề tài là những thử thách ấy chắc sẽ gây ấn tượng cho tất cả
những ai có tính mẫn cảm, có đạo đức, và có đôi chút ý niệm về sự
yếu đuối của con người.
Chao ôi! anh thở dài đáp lại tôi, ông đã có suy nghĩ giống như
cha tôi. Một thời gian sau khi cha tôi về
, khi niềm vui bình lặng hơn
và dịu dàng hơn bắt đầu kế tiếp nỗi hân hoan của cha con tôi, khi hai
cha con thưởng thức niềm vui thích ngồi bên nhau, cha tôi bảo tôi:
“Dorval này, ngày nào cha cũng cầu trời cho Rosalie và cho con.
Cha đa tạ trời đã gìn giữ các con cho đến ngày cha trở về; mà nhất là
đã gìn giữ các con được trong trắng. Ô! con trai ơi, cha chẳng đưa mắt
nhìn Rosalie mà không rùng mình về nỗi nguy hiểm con đã trải qua.
Cha càng nhìn em con, càng thấy em ngoan ngoãn và xinh đẹp, thì cha
càng thấy mối nguy hiểm kia lớn lao. Nhưng ông trời gìn giữ chúng ta
hôm nay có thể rời bỏ chúng ta ngày mai; chẳng ai trong cha con ta
biết được số phận của mình. Tất cả những gì chúng ta biết, chỉ là cuộc
đời trôi qua đến đâu, thì chúng ta thoát đến đấy sự độc ác theo đuổi
chúng ta. Đấy là những suy nghĩ mỗi lần cha nhớ lại chuyện của con.
Những suy nghĩ ấy an ủi cha về thời gian ngắn ngủi cha còn sống ở
đời; và nếu con muốn, đó sẽ là bài học của một vở kịch mà đề tài là
một phần cuộc đời cha con ta, và chúng ta sẽ diễn với nhau.
- Một vở kịch ư cha!...
