TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 208

“ và “ chửi Tây “ của mấy học trò An nam 14, 15 tuổi đã đọc “ Việt Nam
Hồn “ .
Tôi muốn đề nghị với bạn đọc, ta nán lại hơi lâu một tí trong năm 1924 nầy
. Tôi muốn phác họa bức tranh sinh hoạt của xã hội Việt Nam, và riêng của
thanh niên trong năm này đối với nhiều chi tiết nữa, về các phương diện
tinh thần và vật chất, để rồi sang năm 1925 chúng ta sẽ chứng kiến một
cuộc thay đổi toàn diện, do một vài yếu tố chính trị gây ra một cách bất ngờ
. Các bạn sẽ thấy năm 1924 chấm dứt một giai đoạn của Lịch sử Việt Nam
và đồng thời cũng chấm dứt một thời niên thiếu của chàng trai đất Việt mà
sau này người ta sẽ gọi là Thế hệ thanh niên 1925.
Thế hệ này sẽ đóng góp một vai trò rất quan trọng trong Lịch sử Dân Tộc
cho đến năm 1945…
1924, sự tiếp xúc với người Pháp ở toàn cõi Việt Nam, trên phương diện
chính trị cũng như xã hội, đã được bình thường, sau tám năm thái bình an
lạc, kể từ cuộc thất bại gần như âm thầm của phong trào Duy-Tân tháng 5
năm 1916.
Thời kỳ 1918-1924 là thời kỳ an ninh nhất trong Lịch sử đô hộ của Pháp ở
khắp ba cõi Nam-Trung-Bắc kỳ, và ngưòi Pháp thường hãnh diện cho là
thời kỳ “ Thái bình của Pháp “, nhờ nước Pháp tạo nên, họ gọi là "La Paix
Francaise “.
Năm xứ Ðông Dương do họ cai trị, gồm có Bắc kỳ, Trung kỳ, Nam kỳ, Ai
Lao, Cao Miên, họ gọi là Indochine Francaise và được dịch ra danh từ
chính thức là Ðông Pháp . Uy tín của người Pháp ở đây lúc bấy giờ thật là
lớn lao, địa vị của họ thật là bền vững, xét bề ngoài hình như không có sức
mạnh nào làm lung lay nổi uy quyền của họ .
Lá cờ Pháp với ba màu nổi bật, bay rực rỡ một mình trên ngôi bá chủ, ngự
trị khắp cõi bờ thuộc địa, uy nghi trên các thành quách lâu đài, phất phới
trên mái nhà tranh nhà ngói …
Việt Nam không có cờ, bởi lẽ rất giản dị là không có nước Việt Nam ! Chỉ
riêng xứ Trung kỳ có lá cờ của Nam triều, nền vàng với một miếng cờ Pháp
chiếm một góc trên bên trái, nhưng cờ này chỉ treo nơi cửa Ngọ Môn ở Huế
và tại các tỉnh đường mà thôi . Dân chúng không ai treo cờ Nam triều (