không hay biết gì cả , mấy anh lớn ở lớp Ðệ Tam Niên cũng vậy. Họ còn
vui cười hỏi nhau :
- Ủa vua Khải Ðịnh chết hồi nào mà không nghe ai nói he ? Ông Daydier
không xuống lớp nói thì tụi mình cũng tưởng ổng còn sống chớ .
Rồi tất cả đều cười , như là câu chuyện diễu . Toàn thể học sinh rất là thờ ơ
, không có một xôn xao nho nhỏ , cũng không có lời bàn tán về cái “
Convention 1925 “ --- một danh từ thật mới lạ mà không ai tìm hiểu cho rõ
ý nghĩa và công dụng như thế nào . Không có ai nhắc lại những lời của ông
Ðốc học Daydier. Nhiều trò chỉ thích thú được ngồi chơi trong lớp hơn nửa
tiếng đồng hồ , khỏi học bài Sử ký . Các trò khác bu lại từng nhóm như
thường lệ , để hỏi nhau về bài toán Géométrie hay Physique mà chốc nữa
vào lớp phải nộp lên cho giáo sư Gabriel .
Mấy ông giáo sư An nam đi qua đi lại ngoài hành lang với các giáo sư Pháp
, nói chuyện với nhau với vẻ mặt vui thích lắm . Cái tin Vua Khải Ðịnh chết
do ông Ðốc Daydier long trọng tuyên bố thành ra gần như một tin mừng ,
hay là một biến cố vui vẻ cho cả nhà trường . Còn bản “Convention “ thì
tuyệt nhiên không ai nhắc đến .
Kế đến vài tháng sau , cũng trong một buổi học , tự nhiên ông Tổng giám
thị An nam
( Surveillant général ) đến từng lớp , theo sau là anh cai trường ôm một gói
sách . Ông nói với giáo sư vài lơì rồi quay lại bảo với học trò một quyển
sách mới tinh .
- Quan Ðốc vừa nhận được của quan Khâm sứ ở Huế gởi vô cho mỗi trò
một quyển sách này . Quan Ðốc khuyên các trò không những là nên đọc hết
quyển sách , rất bổ ích , mà về nhà còn phải đọc lại cho cha mẹ nghe nữa.
Nói xong , ông Tổng giám thị đi ra , anh cai trường theo sau còn mang mấy
gói sách nặng chĩu để phát cho các lớp khác . Cửa khép lại , ông giáo
Gabriel tiếp tục giảng bài Géométrie plane . Học trò không kịp xem quyển
sách nói những gì , Ông giáo sư cũng không để ý đến .
Về nhà, trò Tuấn rút sách trong cặp ra xem . Tên sách là L’ Indochine
d’hier et d’aujourd’hui (Ðông dương ngày xưa và ngày nay ) . Tác giả là
Cucherousset, chủ báo Eveil Économique ở Hải Phòng , Bắc kỳ . Sách dày