TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 452

tiền triều.
Hôm ông đi thăm thành phố, ghé vào nhiều tiệm buôn lớn của người An
nam ở các hàng Bông, hàng Gai, hàng Ðào, hàng Da, hàng Bạc, hàng Nón,
v.v…dân chúng bu lại xem đông nghẹt, để chiêm ngưỡng long nhan. Bảo
Ðại mỉm cười thoải mái.
Nguyễn Văn Vĩnh không ưa Bảo Ðại mà cũng đã phải viết trong báo L’
Annam Nouveau, của ông : “ J’ ai vu dans les tribunes des jeunes
Hanoiennes se pâmer d’ extase…” (tôi đã thấy trên khán đài những cô gái
Hà Nội đê mê đắm đuối …) Bảo Ðại đến dự cuộc đua ngựa long trọng ở
Trường Ðua.
Có thể nói một cách rất khách quan rằng Hànội đã sống một tuần lễ Hoa
đăng tưng bừng hoan hỉ trong dịp Bảo Ðại “ ngự du “ thủ đô Thăng Long
tân thời. Nhưng các phần tử thanh niên trí thức cách mạng thì rất thờ ơ lãnh
đạm, nếu không nói là khinh rẻ, coi Bảo Ðại chỉ là một món đồ chơi của
người Pháp ở Ðông Dương.
Cuộc “ Bắc tuần “ của Bảo Ðại tuy được phủ Toàn Quyền tổ chức rền rang
tại Hà Nội, nhưng ngoài phong độ khá hấp dẫn của một Hoàng tử trẻ tuổi
và đẹp trai đối với một số thanh niên và thiếu nữ lãng mạn, Bảo Ðại không
gây được một ảnh hưởng chính trị sâu rộng nào trong quảng đại quần
chúng cũng như trong các giới trí thức ở Bắc kỳ. Ngươì ta thấy rõ rệt một
cuộc dàn cảnh của người Pháp, và ai cũng biết rằng Bảo Ðại là một thiếu
niên được người Pháp đào tạo và che chở, hoàn toàn theo Pháp, chứ không
được là một vị vua ái quốc như các Hoàng đế Hàm Nghi, Thành Thái, Duy
Tân.
Phủ Toàn Quyền đưa Bảo Ðại ra trình diện với dân chúng Hà Nôị với mục
đích gây lại phong trào tôn quân, phục hưng ý thức quân chủ đã bị chánh
sách bảo hộ xoá mờ từ lâu.
Phạm Quỳnh, Học giả nổi tiếng, chủ nhiệm kiêm chủ bút tạp chí Nam
phong, được triệu vào Kinh (kinh đô Nam triều) làm Ðổng lý văn phòng
cho Bảo Ðại. Ông là một người thân Pháp, và bảo hoàng phong kiến. Ông
viết Pháp văn cũng như Hán văn và Việt văn. Dù là bạn hay là thù của ông,
ai cũng phải công nhận ông có công lớn trong việc bồi đắp nền văn hóa