TUẤN, CHÀNG TRAI ĐẤT VIỆT - Trang 468

Binh.
Quan Binh Bộ Thượng Thư cuối cùng của triều Nguyễn, một cụ già đáng
kính, có chòm râu bạc phất phơ hiền lành và nho nhả, không hề biết số lính
của Triều đình là mấy chục hay mấy trăm người.
Bảo Ðại về lên ngôi, “ cải tổ nội các”, cũng bỏ luôn bộ Binh, và đổi danh từ
cho vài Bộ khác :
- Bộ Giáo dục thay vì Bộ Học.
- Bộ Tư Pháp (Hình)
- Bộ Nghi Lễ (Lễ).
Ở Hà Nội, Tuấn để ý đến đồn lính Khố Xanh (ở Bắc kỳ không gọi là Lính
Tập, chỉ gọi lính Khố Xanh), ở đường Ðồng Khánh.
Ngoài ra còn nhiều đồn lính Khố Ðỏ mà người Pháp gọi là Tirailleurs
Tonkinois ở Hà Nội, Ðáp cầu, Tống (Sơn Tây), Lạng Sơn.
Lính này theo một quy chế khác hẳn lính Khố Xanh.
Ngoài hai hạng lính Bổn xứ ấy mà cấp bực chỉ đến chức Quản (Adjudant)
là hết, và đặt dưới quyền chỉ huy của một sĩ quan Pháp cũng ở cấp bực nhỏ,
quân đội chính quy Pháp ở Ðông Dương gồm có Lục quân thuộc địa
(Infanterie Coloniale) và “ Lê Dương “ (Légion Étrangère). Binh chủng này
gồm đa số là người của các thuộc địa Phi châu của Pháp, nhiều nhất và nổi
tiếng dữ nhất là người Sénégalais (quê ở Sénégal), Marocains (quê ở
Maroc), Malgaches (quê ở Madagascar) và bọn phiêu lưu ngoại quốc Đức,
Áo, Tiệp v.v…
Chính phủ thuộc địa dùng các đạo quân này để đánh dẹp các phong trào
khởi nghĩa quốc gia, hoặc các cuộc nổi loạn của cộng sản.
Về vũ khí, có thể nói là chẳng có gì đáng kể. Hầu hết là các khí giới kiểu cũ
đã dùng trong trận Thế chiến 1914-1918 còn ứ đọng lại, đem phân phối cho
lính thuộc địa ở Ðông Dương. Thông dụng nhất là loại súng Mousquetons,
được gọi là “ súng trường “, và một số ít súng liên thanh kiểu cũ. Súng đại
bác, có thể nói là rất hiếm. Một vài khẩu 75 đã xưa mà hỏa lực chỉ mạnh
hơn chút ít loại súng “ thần công “ của các vua An nam thời Tự Ðức. Xe
tăn được 5, 7 cái loại 1918. Tầu bay lỗi thời kiểu Morane và Potez độ vài
chục chiếc với một động cơ, không bao giờ dám chở đi xa các vị thượng