Ơ
Ở bầu thì tròn ở ống thì dài – Ở trong quả bầu thì phải uốn mình
theo hình tròn, ở trong cái ống thì phải theo chiều dài. Ý nói ở hoàn cảnh
nào, phải chịu theo hoàn-cảnh ấy.
Ở đâu âu đấy – Ở chỗ nào thì yêu mến chỗ ấy. Âu tức là yêu nói trạnh
đi. Khi hỏi chuyện trẻ thơ, người ta hay nói « Âu ». Âu tức là yêu. Trong
Kiều có câu « càng âu duyên mới càng rào tình xưa ». Âu duyên mới tức là
yêu tình duyên mới. Ca-dao có câu : Ngày xưa anh bủng anh beo, tay cất
chén thuốc tay đèo múi chanh. Bây giờ anh đỏ anh lành, anh âu duyên mới
anh tình phụ tôi. Âu tức là yêu. Nghĩa ấy thấy trong chữ âu yếm nghĩa là
yêu dấu.
Ở gần nhà giầu đau răng ăn cốm – Nghèo đã khổ rồi. Ở gần nhà
giầu, nhà nghèo càng cảm thấy khó chịu, như người đã đau răng mà lại còn
phải ăn cốm, nghĩa là khó chịu gấp hai tầng. Câu này bỏ đoạn trót. Lẽ ra
phải nói đủ như thế này : ở gần nhà giầu đau răng ăn cốm, ở gần kẻ trộm
ốm lưng chịu đòn. Gần kẻ trộm cũng khó chịu đau đớn như người đã ốm
mà lưng lại phải đánh đòn.
