S
Sạch nợ làm giầu – Sạch nợ là trả hết các món nợ. Làm giầu là để của
tích lại để làm giầu. Sạch nợ làm giầu nghĩa là hễ trả hết công nợ thì chỉ
còn việc tích của làm giầu. Câu này nói rất đúng. Vì khi đã sạch nợ, tức là
đã đủ ăn tiêu rồi, không phải vay mượn ai nữa. Đủ ăn đủ tiêu, là bắt đầu
làm giầu.
Sạch sẽ là mẽ con người – Mẽ tức là mã đọc trạnh đi ; mã là bộ cánh,
bộ dạng bề ngoài, nghĩa này là do nghĩa chữ mã là lông cổ, lông đuôi chim,
thứ lông dài nhỏ và mềm-mại óng-ánh, mà ra. (Khoe mẽ là khoe khoang bộ
mã, bộ cánh bề ngoài). Mẽ con người là mã con người, là bộ diện con
người, là bộ dạng đẹp đẽ của con người. Sạch sẽ là mẽ con người : Sạch sẽ
thì coi người sáng sủa đẹp đẽ, sạch sẽ thì có mẽ người. Câu này đại ý nói :
muốn người đẹp đẽ, trước hết phải ăn ở sạch sẽ.
Sẩy cha còn chú, Sẩy mẹ bú dì – Mất cha còn có chú trông nom cho,
mất mẹ thì có thể nhờ sữa của dì nuôi nấng cho. Câu này đề cao tinh-thần
gia-tộc, đại ý muốn nói dù không có cha mẹ cũng còn ông cha bà chú, họ-
hàng trông nom giúp đỡ cho.
Sẩy đàn tan nghé – Sẩy là mất, là rơi, là lạc, là trượt, những nghĩa ấy
thấy trong những câu : sẩy cha con chú sẩy mẹ bú dì. Sẩy vai xuống cánh
tay, sẩy chân sẩy tai còn vớ được, sẩy miệng không vớ được, Thai sẩy…
Sẩy đàn tan nghé là lạc mất đàn trâu, thì con trâu non (nghé) bị tan thây,
hay là : cả đàn trâu đang xum họp thì bị tan đi, trâu nghé mỗi con một ngả.
Thường dùng để nói cái cảnh gia-đình đang xum họp mà bị tan rã chia lìa,
mỗi người một ngã. Cũng có người nói sểnh đàn lan nghé và giảng nghĩa là
xa (sểnh là xa) đàn thì một mình con nghé sẽ bị chết tan xác.
Sẩy vai xuống cánh tay – Rơi ở vai xuống thì đến cánh tay, nghĩa là
vẫn ở trong thân-thể, chưa rơi ra ngoài. Ý nghĩa câu này cũng na ná như
câu lọt sàng xuống nia, thường được dùng để nói việc thừa-tự của hương
